Cao Điểm Cuối Cùng của Hữu Mai là một tiểu thuyết chiến tranh giàu sức ám ảnh và xúc động, phản ánh tinh thần bi tráng của người lính Việt Nam trong những năm tháng cuối cùng của cuộc kháng chiến chống Mỹ. Với giọng văn giản dị, đậm chất hiện thực nhưng chan chứa chất nhân văn, Hữu Mai tái hiện một giai đoạn lịch sử cam go, nơi lòng dũng cảm, tình đồng đội và niềm tin vào Tổ quốc được thử thách đến tận cùng.
Bối cảnh của tác phẩm diễn ra vào giai đoạn cao trào của cuộc chiến, khi những đơn vị chiến đấu ở mặt trận miền Trung phải đối mặt với những trận đánh ác liệt để giữ từng tấc đất, từng cao điểm chiến lược. “Cao điểm cuối cùng” ở đây không chỉ là vị trí quân sự, mà còn là biểu tượng cho giới hạn của con người – giới hạn của sức chịu đựng, lòng trung thành và khát vọng hòa bình. Hữu Mai, bằng vốn hiểu biết sâu rộng về quân sự và kinh nghiệm nhiều năm làm phóng viên chiến trường, đã khắc họa chân thực hình ảnh người lính: gan góc nhưng cũng đầy trăn trở, mạnh mẽ mà vẫn mang trong mình những nỗi sợ và hoài nghi rất con người.
Điều đặc biệt trong Cao Điểm Cuối Cùng là cách Hữu Mai không biến chiến tranh thành khúc ca chiến thắng một chiều, mà làm nổi bật bi kịch lặng lẽ của những con người sống giữa ranh giới sinh tử. Ông mô tả những khoảnh khắc đau đớn khi người lính chứng kiến đồng đội ngã xuống, khi phải chọn giữa mệnh lệnh và lòng nhân, giữa nhiệm vụ và tình cảm riêng tư. Trong từng trang viết, tác giả cho thấy chiến tranh không chỉ là cuộc đấu súng, mà còn là cuộc đấu của tinh thần, của lòng người trước sự tàn khốc.
Bên dưới những trận đánh khốc liệt, Hữu Mai vẫn giữ được giọng văn lặng lẽ, trầm tĩnh. Ông hướng ngòi bút vào chiều sâu tâm lý nhân vật, vào những suy nghĩ cuối cùng của người lính trước khi bước vào trận đánh, hay niềm hy vọng mong manh về một ngày hòa bình trở lại. Nhờ đó, Cao Điểm Cuối Cùng không chỉ là một tiểu thuyết chiến tranh, mà còn là bản trường ca về lòng quả cảm và phẩm giá con người trong bão lửa.
Với lối viết súc tích, chân thực và đầy xúc động, Hữu Mai đã tạo nên một tác phẩm mang giá trị lâu bền – vừa là lời tri ân những người đã ngã xuống, vừa là tiếng nói nhắc nhở hậu thế về cái giá của tự do và hòa bình. Cao Điểm Cuối Cùngvì thế không chỉ chạm đến ký ức chiến tranh, mà còn khơi dậy lòng nhân và niềm tự hào về sức sống kiên cường của dân tộc Việt Nam.
