Chiếc Ghế Người là một trong những truyện ngắn trứ danh của Edogawa Ranpo – bậc thầy trinh thám kinh dị Nhật Bản, đồng thời là người đặt nền móng cho thể loại văn học huyền bí, ám ảnh và đầy tính tâm lý trong văn học hiện đại xứ Phù Tang. Tác phẩm không chỉ là một câu chuyện rùng rợn theo phong cách trinh thám cổ điển, mà còn là một bản khắc họa sâu sắc về nỗi ám ảnh, dục vọng và sự cô độc của con người trong thế giới đô thị đang dần trở nên lạnh lẽo.
Câu chuyện được mở đầu bằng một tình huống tưởng chừng bình thường: một nữ tiểu thuyết gia nổi tiếng nhận được một bức thư kỳ lạ từ một người đàn ông xa lạ. Trong thư, hắn thú nhận một bí mật kinh hoàng: hắn từng giấu thân mình bên trong một chiếc ghế bành đặt ở sảnh của khách sạn, để có thể “cảm nhận” những vị khách ngồi lên đó. Hắn kể lại tỉ mỉ quá trình tạo ra chiếc ghế đặc biệt ấy – một cấu trúc đủ rộng để giấu người, vừa đủ chật để cảm nhận từng hơi thở, từng chuyển động, từng đường cong cơ thể của những người khách vô tình ngồi xuống.
Từ đó, câu chuyện chuyển dần từ tò mò sang rùng rợn, khi người đọc nhận ra rằng kẻ trong ghế không chỉ là một thợ mộc dị thường, mà là một linh hồn bị bóp méo bởi cô độc và khao khát. Anh ta không thể hòa nhập với xã hội, không thể yêu ai, không thể được ai chạm đến – nên đã chọn cách sống trong bóng tối, hòa vào vật thể vô tri để tìm chút ấm áp nhân gian. Cảm giác “được chạm” vào con người, dù trong lặng lẽ và tội lỗi, trở thành cách duy nhất để anh ta cảm thấy mình tồn tại.
Điều khiến Chiếc Ghế Người trở nên xuất sắc là cách Edogawa Ranpo dẫn dắt người đọc đi qua ranh giới mong manh giữa điên loạn và thương cảm. Hắn – kẻ giấu mình trong ghế – không chỉ là tội phạm theo nghĩa thông thường. Hắn là biểu tượng của sự xa lạ trong xã hội hiện đại, nơi con người bị tách rời khỏi nhau bởi những lớp vỏ hình thức và lễ nghi. Trong sự biến thái ấy, vẫn có một nỗi khát khao được yêu, được hiểu, được nhìn nhận như một con người.
Đỉnh điểm của truyện là khi người viết thư thú nhận rằng, một trong những người mà hắn từng “cảm nhận” chính là nữ nhà văn – người đang đọc bức thư đó. Cảm giác sợ hãi, ghê tởm và đồng thời là tò mò, xâm chiếm tâm trí người đọc và cả nhân vật nữ chính. Tuy nhiên, câu chuyện kết thúc mở: liệu bức thư ấy là sự thật, hay chỉ là một tác phẩm văn chương kỳ dị gửi đến để thử thách lòng can đảm của người viết?
Với Chiếc Ghế Người, Edogawa Ranpo không chỉ kể một câu chuyện kinh dị thuần túy mà còn mở ra một chiều sâu tâm lý hiếm thấy. Ông đặt ra câu hỏi về giới hạn của sự tò mò, về mối quan hệ giữa người sáng tạo và kẻ bị ám ảnh, giữa nghệ thuật và cái bệnh hoạn ẩn dưới bề mặt của văn minh. Giọng văn của Ranpo – lạnh lùng, tỉ mỉ và chậm rãi – càng khiến cảm giác rùng mình tăng dần theo từng đoạn, như thể người đọc cũng đang bị cuốn vào chiếc ghế đó, nghe thấy hơi thở của kẻ giấu mặt ngay bên dưới.
Chiếc Ghế Người là minh chứng cho tài năng của Edogawa Ranpo trong việc kết hợp yếu tố trinh thám, kinh dị và phân tâm học để tạo nên một tác phẩm vừa ám ảnh vừa triết lý. Nó không chỉ khiến người đọc sợ hãi vì hành vi quái dị, mà còn vì chính mình – vì nhận ra đâu đó trong tâm hồn mỗi người cũng có một “chiếc ghế” giấu kín, nơi cất giữ những ham muốn, nỗi cô đơn và phần tối tăm mà ta không dám đối diện.
