Chuyện Làng Nhô là một tác phẩm đặc sắc mang dấu ấn hiện thực sâu sắc, được Nguyễn Quang Thiều và Phan Ngọc Tiến viết nên với tất cả trăn trở về thân phận con người, về những biến động âm thầm trong nông thôn Việt Nam thời kỳ đổi mới. Cuốn sách không đơn thuần kể lại những câu chuyện làng quê, mà là một tấm gương phản chiếu tâm lý, đạo đức và nhân cách của con người khi đối diện với sự thay đổi khốc liệt của thời cuộc.
Bối cảnh của Chuyện Làng Nhô là một ngôi làng ven sông Bắc Bộ – nơi từng yên bình với những mùa gặt, những con đò, những người nông dân chất phác. Nhưng từ khi làn gió thị trường thổi về, mọi giá trị truyền thống bắt đầu bị lung lay. Người dân bị cuốn vào vòng xoáy danh lợi, quyền lực và tiền bạc. Những thói quen cũ, những đạo lý từng nâng đỡ cuộc sống làng quê nay bị thử thách và bào mòn. Câu chuyện mở ra qua lời kể chậm rãi, đượm buồn, nhưng ẩn chứa sức nặng của một hiện thực không thể né tránh: sự mục ruỗng tinh thần bắt đầu từ chính bên trong con người.
Nguyễn Quang Thiều – với ngòi bút giàu chất thơ và hình tượng – đã khắc họa làng Nhô bằng những gam màu trầm buồn, đôi khi dữ dội, đôi khi thương cảm. Trong khi đó, Phan Ngọc Tiến mang đến cho tác phẩm nhịp điệu của đời sống, với những chi tiết đời thường, những đối thoại sắc sảo và mạch truyện gần gũi. Hai phong cách tưởng chừng đối lập lại hòa quyện tự nhiên, tạo nên một bức tranh nông thôn chân thực, vừa có chiều sâu hiện thực, vừa có chiều sâu tâm linh.
Điểm đặc biệt của Chuyện Làng Nhô nằm ở việc các tác giả không lên án gay gắt, mà để nhân vật tự bộc lộ, tự sa ngã, rồi tự đối diện với lương tâm mình. Người đọc cảm nhận rõ nỗi đau của những người từng tin vào tình làng nghĩa xóm, nay phải chứng kiến lòng người đổi khác. Sự chuyển biến ấy không chỉ diễn ra ở vật chất mà còn là sự xói mòn đạo lý, khiến con người lạc mất chính mình.
Tác phẩm như một bản bi ca về một thời chuyển mình, nơi cái cũ chưa mất hẳn, cái mới chưa thành hình, và con người chông chênh giữa hai bờ giá trị. Chuyện Làng Nhô vì thế không chỉ là một câu chuyện về làng quê, mà còn là lời cảnh tỉnh về đạo đức và nhân tính – những điều dễ mất nhất khi con người mải mê đi tìm cái gọi là “hiện đại”. Với chiều sâu tư tưởng và giọng văn đầy ám ảnh, đây là một tác phẩm đáng đọc, nhắc nhở người ta nhớ lại cái gốc nhân hậu và lương thiện trong tâm hồn Việt.
