Đời tôi là cuốn tự truyện sâu sắc và ám ảnh của Marcel Reich-Ranicki – nhà phê bình văn học hàng đầu nước Đức thế kỷ 20, đồng thời là một nhân chứng lịch sử sống động của thời đại. Sinh ra trong một gia đình Do Thái tại Ba Lan, lớn lên ở Berlin, Reich-Ranicki không chỉ chứng kiến mà còn trực tiếp trải qua những biến động khốc liệt nhất của châu Âu trong thế kỷ đầy giông bão. Trong Đời tôi, ông kể lại hành trình sinh tồn, lưu vong, đấu tranh và vươn lên với giọng văn sắc sảo, trung thực và đầy trí tuệ.
Từ những năm tháng thơ ấu sống giữa hai nền văn hóa Ba Lan và Đức, đến khi bị trục xuất về Warsaw, rồi trải qua cuộc sống kinh hoàng trong khu ổ chuột Do Thái dưới ách Đức Quốc xã, cuốn sách mở ra một thế giới hiện thực tàn khốc mà trong đó, con người vẫn có thể giữ gìn nhân phẩm nhờ vào tình yêu văn học. Trong thời khắc tăm tối nhất, khi sự sống trở nên mong manh, chính văn chương Đức – thứ từng là biểu tượng của nhân bản – lại trở thành nơi nương náu tinh thần của ông.
Đời tôi không chỉ là một cuốn hồi ký cá nhân, mà còn là bản điều tra nội tâm sâu sắc về danh tính, ký ức và sự gắn bó mâu thuẫn với nền văn hóa đã nuôi dưỡng ông nhưng cũng từng muốn tiêu diệt ông. Tình yêu và sự nghi ngờ dành cho nước Đức, cho văn học Đức, cho chính bản thân mình, khiến cuốn sách trở thành một tác phẩm giàu chiều sâu triết lý và cảm xúc. Không dễ dãi biện minh hay kết tội, Reich-Ranicki để người đọc đối diện với những nghịch lý không thể tháo gỡ của thế kỷ 20.
Văn phong của ông giản dị, chính xác nhưng không lạnh lùng. Những câu chuyện riêng tư được kể lại trong một cấu trúc mạch lạc và đầy cảm xúc – vừa là lời kể, vừa là phản tư, vừa là đối thoại không ngừng giữa một con người với lịch sử, với xã hội, và với chính mình. Trong đó, tình yêu dành cho văn học – từ Goethe, Kafka đến Thomas Mann – luôn hiện diện như một ánh sáng dẫn đường.
Dành cho độc giả quan tâm đến lịch sử Holocaust, văn hóa Đức, cũng như những câu chuyện sống còn của con người trước thế lực hủy diệt, Đời tôi là một bản tự thuật vừa khốc liệt vừa giàu chất nhân văn. Một hành trình không hề dễ đọc, nhưng sẽ để lại dư âm lâu dài trong lòng những ai dám đối diện với sự thật và tin vào sức mạnh của trí tuệ con người.
