Kẻ Ích Kỷ Lãng Mạn của Frédéric Beigbeder là một trong những cuốn tiểu thuyết Pháp đặc biệt hiếm hoi mà người đọc vừa cảm thấy bị châm chọc, vừa thấy chính mình trong đó. Viết dưới dạng nhật ký của nhân vật Oscar Dufresne – một nhà văn, ba mươi bốn tuổi, sống ở Paris – cuốn sách như một chiếc gương méo phản chiếu chính tác giả. Oscar sống trong thế giới tiệc tùng, gái đẹp, ma túy, những đêm dài và các mối tình thoảng qua. Nhưng giữa vòng xoáy ấy, anh ta lại không ngừng tự hỏi: tất cả những thứ đó để làm gì, nếu rốt cuộc chỉ khiến người ta cô đơn hơn?
Frédéric Beigbeder, sinh năm 1965, vốn là một gương mặt lạ lùng của văn chương Pháp hiện đại. Ông từng làm trong ngành quảng cáo, từng nổi tiếng ồn ào với tiểu thuyết 99 Francs – nơi ông phơi bày sự giả tạo của thế giới tiếp thị. Trong Kẻ Ích Kỷ Lãng Mạn, Beigbeder vẫn giữ nguyên giọng văn ấy: thông minh, cay nghiệt, nhưng sâu sắc đến mức khiến người đọc phải khựng lại giữa một câu tưởng như chỉ để gây cười. Ông viết về sự ích kỷ không như một khuyết điểm, mà như bản năng sinh tồn; về sự lãng mạn không như giấc mơ, mà như vết thương cần được vuốt ve.
Cuốn sách mở đầu bằng một câu mà ai từng yêu, từng cô đơn, từng ham sống đều có thể đồng cảm: “Tôi chỉ thích đọc, viết và làm tình.” Từ đó, từng trang sách là những đoạn độc thoại thẳng thắn, trần trụi, đôi khi thô ráp đến mức khiến ta khó chịu. Nhưng cũng chính sự trung thực ấy khiến Kẻ Ích Kỷ Lãng Mạn trở thành một trải nghiệm khác thường. Beigbeder không kể chuyện để xin cảm thông. Ông phơi bày chính mình – một kẻ tự cao, hoang phí, mệt mỏi với thế giới – để người đọc nhìn thấy sự mâu thuẫn luôn tồn tại trong mỗi người: vừa muốn được yêu, vừa sợ bị ràng buộc; vừa khát khao nổi bật, vừa mong được quên đi.
Đọc Beigbeder là đọc một thứ văn chương của thời hiện đại: đầy tốc độ, rời rạc, nhưng đằng sau đó là những câu hỏi rất cũ về tình yêu, tự do và tuổi trẻ. Văn của ông không cầu kỳ, không thơ mộng, mà sắc lạnh như lưỡi dao – nhưng chính vì thế nó khắc vào trí nhớ người đọc lâu hơn. Ông châm biếm giới nghệ sĩ, châm biếm giới thượng lưu, châm biếm cả chính mình. Những bữa tiệc xa hoa, những quán bar Paris, những cuộc tình thoáng qua… tất cả hiện lên như một trò chơi mỏi mệt mà Oscar vẫn buộc phải tham gia, chỉ để giết thời gian giữa hai cơn tuyệt vọng.
Bản dịch tiếng Việt do Nhã Nam và NXB Văn Học phát hành đã giữ được phần lớn tinh thần ngang tàng của nguyên tác L’égoïste romantique. Dù đôi chỗ có thể khiến người đọc thấy chói tai, nhưng đó cũng là phong cách không thể lẫn của Beigbeder: ông nói ra những điều ai cũng nghĩ nhưng không dám thừa nhận. Và trong khi nhân vật chính tưởng như chỉ biết đến khoái lạc và cái tôi, cuốn sách lại dần hé lộ một điều dịu dàng: người ích kỷ nhất đôi khi cũng là kẻ khao khát yêu thương nhất.
Kẻ Ích Kỷ Lãng Mạn không dành cho những ai tìm kiếm một câu chuyện ngọt ngào hay dễ chịu. Nó dành cho những người sẵn sàng soi mình trong gương, thấy rõ sự giả tạo, sự mệt mỏi và cả niềm khao khát sống thật. Đó là cuốn sách vừa khiến người ta bật cười, vừa khiến người ta chùng xuống vì nhận ra mình cũng từng ích kỷ như thế, lãng mạn như thế – và cũng cô đơn đến thế.
