Ivanhoe của Sir Walter Scott là một trong những tiểu thuyết lịch sử kinh điển bậc nhất của văn học Anh, ra đời năm 1820, mở ra cả một dòng chảy mới trong thể loại tiểu thuyết lãng mạn – lịch sử. Câu chuyện lấy bối cảnh nước Anh thế kỷ XII, thời kỳ hậu chiến tranh Thập tự chinh, khi đất nước đang chìm trong xung đột giữa người Saxon bản địa và tầng lớp quý tộc Norman xâm lược. Trong không khí bất an và chia rẽ ấy, Scott dựng nên hình tượng hiệp sĩ Ivanhoe – người con trung thành của dòng dõi Saxon, một chiến binh quả cảm nhưng bị ruồng bỏ vì lòng trung thành với vua Richard I (Richard Sư Tử Tâm).
Cốt truyện mở đầu khi Ivanhoe trở về nước sau những năm dài chinh chiến, bị tước đoạt danh hiệu và tình yêu bởi cha mình – Cedric xứ Rotherwood, người căm ghét sự thống trị của người Norman. Trên hành trình giành lại danh dự và trái tim của nàng Rowena, Ivanhoe phải đối mặt với vô vàn thử thách, từ những cuộc đấu hiệp sĩ đầy máu lửa đến sự truy sát của kẻ thù và cả những mưu mô chính trị trong bóng tối. Bên cạnh đó, Scott còn đưa vào tác phẩm hình tượng nàng Rebecca – cô gái Do Thái thông minh, nhân hậu và kiêu hãnh, người đã cứu mạng Ivanhoe và âm thầm dành cho chàng một tình yêu vô vọng giữa thời đại tràn đầy định kiến chủng tộc và tôn giáo.
Sức hấp dẫn của Ivanhoe không chỉ đến từ cốt truyện lôi cuốn, những trận đấu kiếm kịch tính, hay khung cảnh trung cổ được tái hiện sống động, mà còn ở tầng ý nghĩa sâu xa mà Scott gửi gắm: cuộc đấu tranh giữa danh dự và định kiến, giữa lòng trung nghĩa và hận thù dân tộc. Trong thế giới của những hiệp sĩ, quý tộc, tu sĩ và kẻ phản loạn, con người vẫn phải lựa chọn giữa danh dự và tình yêu, giữa công lý và sự báo thù.
Sir Walter Scott, bằng giọng văn trau chuốt và đầy chất hùng ca, đã làm sống dậy cả một thời kỳ lịch sử đầy biến động. Ông không chỉ khắc họa hình ảnh một hiệp sĩ lý tưởng, mà còn thể hiện khát vọng hòa giải giữa các dân tộc – khi người Norman và người Saxon cuối cùng nhận ra rằng tương lai nước Anh chỉ có thể được xây trên nền tảng của sự thống nhất và công bằng.
Ivanhoe là câu chuyện về lòng trung thành, lòng dũng cảm, và tình yêu không khuất phục trước định kiến. Đó là bản trường ca của tinh thần hiệp sĩ, là bức tranh đầy sức sống của một thời đại đã qua nhưng vẫn vang vọng mãi trong tâm hồn người đọc – nơi cái đẹp, cái thiện và danh dự vẫn được đặt lên trên tất cả.
