Lịch Sử Trung Đông 2000 Năm Trở Lại Đây của Bernard Lewis là một công trình đồ sộ và sâu sắc, tái hiện toàn cảnh hành trình lịch sử đầy biến động của khu vực từng được xem là “cái nôi của văn minh nhân loại”. Từ thời kỳ La Mã cổ đại, qua đế chế Byzantine, sự trỗi dậy của Hồi giáo, đế quốc Ottoman, cho đến thế kỷ XX với những xung đột hiện đại, Bernard Lewis đã vẽ nên một bức tranh sinh động và phức tạp về vùng đất giao thoa giữa ba châu lục – nơi văn hóa, tôn giáo và quyền lực luôn đan xen, va chạm và chuyển hóa.
Là một trong những học giả hàng đầu thế giới về Trung Đông, Bernard Lewis không chỉ kể lại lịch sử bằng các mốc thời gian và biến cố, mà còn đi sâu vào những dòng chảy tư tưởng, tôn giáo, và tâm lý tập thể đã định hình nên bản sắc khu vực này. Ông phân tích sự ra đời và phát triển của Hồi giáo, những cuộc chinh phục mở rộng lãnh thổ, cùng vai trò của các triều đại lớn như Abbasid, Umayyad và Ottoman. Thông qua đó, Lewis chỉ ra cách mà Trung Đông từng là trung tâm tri thức của thế giới, nơi sản sinh ra những thành tựu về toán học, thiên văn, y học và triết học – trước khi bị phương Tây vượt qua trong thời kỳ Cận đại.
Điểm nổi bật của cuốn sách nằm ở cách Bernard Lewis lý giải sự chuyển biến của Trung Đông không chỉ bằng yếu tố chính trị, mà còn bằng các khía cạnh văn hóa và tinh thần. Ông mô tả quá trình đối diện giữa thế giới Hồi giáo và phương Tây – từ sự tò mò, ngưỡng mộ ban đầu đến xung đột, nghi kỵ và phản kháng. Theo Lewis, sự suy yếu của các đế chế Hồi giáo và làn sóng thực dân phương Tây đã làm lung lay niềm tin của Trung Đông vào chính mình, từ đó nảy sinh những khủng hoảng về căn tính, niềm tin và hiện đại hóa.
Bên cạnh việc kể lại lịch sử, Lewis còn khéo léo giải mã những mâu thuẫn vẫn còn hiện hữu cho đến ngày nay: giữa truyền thống và hiện đại, giữa tôn giáo và thế tục, giữa bản sắc dân tộc và toàn cầu hóa. Ông cho rằng, để hiểu Trung Đông, không thể chỉ nhìn qua lăng kính phương Tây hay những xung đột chính trị bề nổi, mà phải thấu hiểu lịch sử nội tại của nó – một lịch sử được dệt nên bởi niềm tin tôn giáo, sự kiêu hãnh văn hóa và ký ức dài lâu về vinh quang đã mất.
Với văn phong rõ ràng, giàu tư liệu và đầy uy tín học thuật, Lịch Sử Trung Đông 2000 Năm Trở Lại Đây là một tác phẩm không chỉ dành cho những ai quan tâm đến lịch sử, mà còn cho bất kỳ độc giả nào muốn hiểu sâu về nguồn gốc của những biến động chính trị và xã hội đang định hình thế giới hiện đại. Bernard Lewis đã cho thấy rằng, để nắm bắt hiện tại và dự đoán tương lai, con người không thể tách mình khỏi ký ức – và Trung Đông chính là minh chứng rõ ràng nhất cho mối liên hệ bất tận giữa quá khứ và hiện thời.
