“Mù Lòa” là một trong những tác phẩm quan trọng và ám ảnh nhất của văn học hiện đại, được viết bởi José Saramago, nhà văn Bồ Đào Nha từng đoạt giải Nobel Văn học năm 1998. Với phong cách viết độc đáo, giọng văn vừa dữ dội vừa đầy chất thơ, cuốn tiểu thuyết là một lời cảnh tỉnh sắc bén về bản chất con người khi bị đẩy đến ranh giới tận cùng của sự sợ hãi và hỗn loạn.
Câu chuyện mở đầu bằng một hiện tượng kỳ lạ: một người đàn ông bất ngờ bị mù giữa phố, và căn bệnh mù trắng bí ẩn này nhanh chóng lan rộng, khiến cả thành phố rơi vào hỗn loạn. Không ai biết nguyên nhân, không có cách chữa trị, và trong nỗi hoảng loạn, chính quyền cách ly những người nhiễm bệnh vào một trại tập trung cũ kỹ, bỏ mặc họ tự sinh tự diệt. Chính nơi đó, bản chất thật của con người hiện lên trần trụi: từ nhân đạo đến tàn ác, từ yêu thương đến thú tính, từ lý trí đến bản năng sinh tồn.
Điểm đặc biệt của “Mù Lòa” là lối viết không tên nhân vật, không ngắt đoạn theo cách thông thường. Nhân vật chính được gọi bằng chức danh hoặc đặc điểm (bác sĩ nhãn khoa, người vợ duy nhất không bị mù…), tạo cảm giác ẩn danh – như thể ai trong chúng ta cũng có thể là họ. Phong cách này buộc người đọc phải tập trung, đồng thời tạo nên cảm giác nghẹt thở, bức bối – phản ánh đúng không khí của cả tác phẩm.
Bên cạnh những khung cảnh rợn người về sự sụp đổ đạo đức, Saramago vẫn cài cắm một tia hy vọng mong manh, khi nhân vật người vợ không bị mù luôn giữ vững phẩm giá, lòng trắc ẩn và khát vọng con người trong cảnh hỗn loạn. Chính cô là người dẫn dắt, bảo vệ và giữ cho nhóm người sống sót không đánh mất phần người trong mình.
“Mù Lòa” không đơn thuần là một tiểu thuyết giả tưởng, mà là một phép ẩn dụ mạnh mẽ về sự mù lòa trong tinh thần, đạo đức và lòng nhân ái – thứ mà con người hiện đại đôi khi đánh mất, ngay cả khi đôi mắt vẫn còn sáng. Cuốn sách đặt ra câu hỏi nhức nhối: liệu xã hội văn minh có thật sự văn minh, hay chỉ là một lớp vỏ mỏng manh có thể tan vỡ bất cứ lúc nào?
Với chiều sâu triết lý và sức ám ảnh dai dẳng, “Mù Lòa” là một tác phẩm không dễ đọc, nhưng đáng đọc, và càng đáng để suy ngẫm trong thế giới đầy biến động hôm nay.
