Ngôi Thứ Nhất Số Ít của Haruki Murakami là một tập truyện ngắn giàu màu sắc nội tâm, nơi tác giả tiếp tục phô bày thế giới văn chương mang dấu ấn rất riêng: trữ tình, ám ảnh, pha lẫn sự cô đơn và những suy tư về bản ngã. Đây không phải là tác phẩm dài hơi như Rừng Na Uy hay 1Q84, nhưng lại là một hành trình tinh tế đi sâu vào những khoảnh khắc nhỏ bé mà sâu thẳm, soi chiếu những mảnh ký ức, những cảm xúc nửa thực nửa mơ của con người khi bước qua nhiều giai đoạn của đời sống.
Điểm đặc biệt của tập sách nằm ngay trong cái tên: “ngôi thứ nhất số ít”. Tất cả tám truyện ngắn đều được kể từ ngôi xưng “tôi”, khiến người đọc luôn lơ lửng giữa hai cảm giác: liệu đây là chính Murakami đang giãi bày những trải nghiệm thật của mình, hay chỉ là một lớp vỏ hư cấu ông mượn để kể chuyện? Sự nhập nhằng giữa tiểu sử cá nhân và hư cấu văn chương là một trong những đặc điểm nổi bật, khiến người đọc luôn bị kéo vào trò chơi tâm lý của tác giả.
Những truyện trong tập đều xoay quanh các chủ đề quen thuộc của Murakami: tuổi trẻ và ký ức, âm nhạc và văn chương, tình yêu chớm nở rồi tan biến, nỗi cô độc và sự tìm kiếm bản ngã. Ở đó, nhân vật “tôi” thường là một người đàn ông trung niên, hồi tưởng lại những mối tình ngắn ngủi hoặc những cuộc gặp gỡ kỳ lạ thời tuổi trẻ. Sự kiện có thể nhỏ nhoi – một buổi nghe nhạc jazz, một lần gặp gỡ thoáng qua, một cô gái bí ẩn từng bước vào đời – nhưng qua ngòi bút Murakami, chúng trở thành những cột mốc ám ảnh, để lại dư chấn lâu dài trong tâm trí nhân vật.
Một điểm đáng chú ý là chất “Murakami” vẫn hiện diện rõ rệt: thế giới giữa thực và mộng hòa lẫn, những chi tiết tưởng chừng vụn vặt lại mang sức gợi lớn, và âm nhạc – đặc biệt là jazz và nhạc cổ điển – như một nền nhạc nền dẫn dắt cảm xúc. Trong truyện Charlie Parker Plays Bossa Nova, chẳng hạn, Murakami tưởng tượng ra một album không hề tồn tại trong thực tế, nhưng lại khiến người đọc tin vào sức sống của nó, như thể âm nhạc có thể tạo ra một chiều không gian riêng. Đây là minh chứng cho tài năng biến cái không thật thành một trải nghiệm thấm đẫm cảm giác thật của tác giả.
Đằng sau vẻ đẹp lãng mạn và kỳ ảo, Ngôi Thứ Nhất Số Ít chất chứa nỗi buồn dịu dàng – một nỗi buồn gắn liền với sự mất mát và ký ức. Những nhân vật nữ thường xuất hiện rồi biến mất, để lại một khoảng trống khó lấp đầy trong tâm hồn nhân vật “tôi”. Nỗi cô đơn, một chủ đề xuyên suốt trong văn chương Murakami, ở đây không còn được khắc họa trong những bối cảnh kỳ vĩ mà hiện lên trong chính những tình huống đời thường: một quán bar, một lớp học, một kỷ niệm về buổi hẹn hò thoáng qua.
Điều khiến tập truyện đặc biệt là nó giống như một cuộc đối thoại cá nhân mà Murakami gửi đến độc giả lâu năm của mình. Người đọc cảm nhận rõ hơn một “Murakami thật”, một con người bước ra khỏi sự mơ hồ của hư cấu, chia sẻ về cách ông nhìn nhận tuổi tác, ký ức và vai trò của nghệ thuật. Cái “tôi” ở đây không còn chỉ là nhân vật văn chương, mà như tiếng nói trực tiếp của tác giả, vừa thân mật vừa gợi nhiều suy tư.
Ngôi Thứ Nhất Số Ít có thể không mang tính “bùng nổ” như những tiểu thuyết đồ sộ khác, nhưng lại giống như một bản hòa tấu jazz đầy ngẫu hứng: lặng lẽ, trầm ngâm, đôi khi phi lý, nhưng khi giai điệu lắng xuống, nó để lại dư âm sâu xa trong lòng người đọc. Đây là tập sách dành cho những ai muốn bước vào thế giới Murakami qua cánh cửa nhỏ bé nhưng chân thực, nơi ranh giới giữa người kể và nhân vật mờ nhòe, để cuối cùng nhận ra rằng chính sự nhập nhằng đó mới làm nên sức hấp dẫn khó cưỡng của văn chương ông.
