Ngôn Từ là cuốn tự truyện nổi tiếng của triết gia, nhà văn, nhà hoạt động xã hội người Pháp – Jean Paul Sartre. Xuất bản lần đầu vào năm 1964, cuốn sách không chỉ là hành trình khám phá bản thân qua ngôn ngữ, mà còn là sự chiêm nghiệm sâu sắc về mối liên hệ giữa từ ngữ, trí tưởng tượng và con người trí thức trong một thế giới đang chuyển mình.
Jean Paul Sartre kể lại thời thơ ấu của mình một cách không theo tuyến tính thông thường. Không đơn thuần là hồi ký kể chuyện đời, Ngôn Từ giống như một nỗ lực phân tích tâm lý, văn hóa và triết học về chính mình. Sartre tập trung vào việc hình thành cá tính và tư tưởng thông qua ngôn ngữ và sách vở. Từ khi còn là một đứa trẻ, ông đã đắm chìm trong thế giới sách – nơi ông không chỉ đọc mà còn tưởng tượng, sáng tạo, và bắt đầu xây dựng một cái tôi trí thức với tham vọng to lớn.
Sự thiếu vắng người cha từ rất sớm khiến Sartre lớn lên trong một môi trường gia đình đầy nữ tính – mẹ, bà ngoại, dì – và chịu ảnh hưởng sâu sắc từ người ông ngoại, một nhà văn học cổ điển. Chính ông ngoại là người mở ra cho Sartre cánh cửa đến với văn học và tri thức, khiến cậu bé Jean Paul sớm mê đắm ngôn từ, lấy sách làm bạn và bắt đầu viết lách như một cách để kiểm soát thế giới và khẳng định bản thân.
Trong Ngôn Từ, Sartre không ngại lột tả bản thân một cách chân thực, thậm chí phơi bày những ảo tưởng, tính tự phụ và khát vọng nổi tiếng của chính mình. Ông nhìn lại những trò giả vờ, những cảm xúc được cường điệu hóa, và cả sự đắm mình vào những nhân vật hư cấu mà ông từng tạo ra hoặc yêu thích. Với Sartre, ngôn từ không chỉ là công cụ biểu đạt mà còn là nơi trú ẩn, là không gian để ông dựng xây thế giới theo cách của mình, tránh né hiện thực mà ông chưa thể kiểm soát.
Tuy nhiên, chính từ sự tỉnh táo và tự vấn liên tục, Sartre cũng dần nhận ra mặt giới hạn của ngôn từ. Ông chất vấn vai trò của người viết, của trí thức trong xã hội, và cuối cùng, khi viết Ngôn Từ, Sartre tuyên bố từ bỏ văn chương để dấn thân trọn vẹn vào hành động chính trị và đấu tranh xã hội. Đây là một bước ngoặt lớn trong đời ông và là một phần quan trọng của cuốn sách.
Ngôn Từ là một cuốn sách hiếm hoi kết hợp giữa tự truyện cá nhân với tư tưởng triết học sâu sắc. Nó khiến người đọc vừa cảm thấy gần gũi, vừa bị thôi thúc suy tư. Qua từng trang sách, Jean Paul Sartre không chỉ kể lại tuổi thơ của mình, mà còn vẽ nên bức chân dung tinh thần của một người trí thức hiện đại – luôn nghi ngờ, luôn suy nghĩ và không ngừng hành động.
