“Người Thầy Đầu Tiên” là một truyện vừa nổi tiếng và đầy cảm động của Chingiz Aitmatov, nhà văn lớn của văn học Liên Xô cũ, người đã để lại nhiều tác phẩm sâu sắc về tình người, quê hương và sự thức tỉnh của tâm hồn. Dù chỉ dài khoảng 100 trang, cuốn sách vẫn tạo được ấn tượng mạnh mẽ nhờ cách kể chuyện giản dị, chân thành và thấm đẫm tình cảm nhân văn.
Tác phẩm xoay quanh cuộc đời của Altynai, một cô bé mồ côi, sống trong nghèo khó ở vùng quê hẻo lánh của Kyrgyzstan. Cuộc đời của em dường như đã định sẵn là cam chịu, khổ cực như bao người phụ nữ khác ở làng quê. Nhưng mọi thứ thay đổi khi thầy giáo Duishen – một người lính xuất ngũ, chưa được đào tạo chính quy, nhưng đầy nhiệt huyết – đến làng và mở lớp học đầu tiên.
Vượt qua sự khinh thường của dân làng, sự lạc hậu và cả những hủ tục cứng nhắc, người thầy đầu tiên ấy đã gieo vào tâm hồn Altynai một hạt giống tri thức và khát vọng đổi đời. Thầy không chỉ dạy chữ, mà còn dạy cách sống, cách tin vào tương lai – điều quý giá mà những đứa trẻ ở vùng quê nghèo chưa từng được nhận.
Bằng lối kể nhẹ nhàng, sâu lắng qua hồi tưởng của nhân vật Altynai khi đã trưởng thành, “Người Thầy Đầu Tiên” không chỉ là câu chuyện về một người thầy, mà là biểu tượng cho ánh sáng của tri thức, của niềm tin và lòng tận tụy. Dưới ngòi bút của Aitmatov, hình ảnh thầy Duishen hiện lên vừa mộc mạc, vừa cao cả – một con người đầy khiếm khuyết, nhưng chân thành và dám dấn thân.
Tác phẩm cũng là một lời ngợi ca âm thầm dành cho những người thầy, người cô đã hy sinh thầm lặng vì sự nghiệp giáo dục, nhất là ở những vùng đất còn nghèo khó. Nó khơi dậy trong lòng người đọc lòng biết ơn, sự trân trọng đối với những người đã đưa ta đến với ánh sáng của tri thức.
“Người Thầy Đầu Tiên” không chỉ dành cho học sinh, giáo viên, mà dành cho tất cả những ai từng có một người thầy trong đời – người đã thay đổi số phận ta bằng niềm tin, bằng sự kiên trì và bằng cả trái tim. Đây là một tác phẩm nhỏ nhưng đầy giá trị, xứng đáng có mặt trong tủ sách của bất kỳ ai yêu văn chương và yêu con người.
