Xác Không Đầu trong bộ Thanh Tra Jules Maigret của Georges Simenon là một tiểu thuyết trinh thám điển hình cho phong cách đặc trưng của nhà văn Bỉ – giản dị trong bề ngoài nhưng lại ẩn chứa chiều sâu tâm lý, nơi tội ác không chỉ là một bí ẩn cần giải mã mà còn là tấm gương phản chiếu những góc khuất phức tạp của con người. Đây là một trong những tác phẩm gắn liền với hình tượng thanh tra Jules Maigret, nhân vật đã đưa tên tuổi Simenon trở thành bất tử trong văn học trinh thám thế kỷ XX.
Câu chuyện mở ra bằng một phát hiện gây chấn động: một chiếc xác không đầu nổi lên trên dòng sông Seine. Sự rùng rợn của cái chết này không chỉ đến từ hành động tàn bạo – kẻ giết người đã chặt đầu nạn nhân – mà còn từ tính chất bí ẩn: ai là người chết, và vì sao hung thủ phải dùng cách phi nhân tính đến vậy để phi tang? Không danh tính, không manh mối rõ ràng, vụ án ngay từ đầu đã đặt thanh tra Maigret vào thế khó, buộc ông phải dựa vào trực giác và khả năng thấu hiểu tâm lý con người nhiều hơn là những chứng cứ cụ thể.
Điều làm nên sức hấp dẫn của Xác Không Đầu không chỉ nằm ở vụ án kinh hoàng, mà còn ở bầu không khí đặc quánh, đặc trưng trong các tác phẩm của Simenon. Những con phố Paris mờ sương, quán cà phê ẩm thấp, bến cảng u ám, dòng sông lặng lẽ trôi mang theo bí mật tội ác – tất cả tạo nên một phông nền lạnh lẽo, u uất, khiến độc giả cảm thấy như chính mình đang theo chân Maigret trong hành trình khám phá sự thật.
Thanh tra Maigret, với phong cách điều tra chậm rãi, điềm tĩnh nhưng đầy nhạy cảm, lại một lần nữa chứng minh rằng ông không chỉ là người giải quyết vụ án bằng lý trí thuần túy. Ông quan sát, lắng nghe, thậm chí hòa mình vào cuộc sống của những kẻ tình nghi để hiểu họ từ bên trong. Với Maigret, tội ác không phải là những trò đố mẹo hay màn đấu trí phức tạp, mà là kết quả tất yếu của những áp lực, dục vọng và bi kịch ẩn sâu trong con người. Vụ án “xác không đầu” cũng không nằm ngoài quy luật ấy: khi bức màn sự thật dần hé lộ, độc giả nhận ra đằng sau cái chết man rợ là những mối quan hệ rối rắm, những khát vọng bị dồn nén, và cả sự tuyệt vọng của những số phận tưởng như bình thường.
Simenon không sa đà vào chi tiết kỹ thuật pháp y hay hành động giật gân, thay vào đó ông viết với văn phong tiết chế, mạch lạc, tập trung khắc họa tâm lý nhân vật và không khí nặng nề bao trùm. Đó cũng chính là điểm khiến Xác Không Đầu vượt lên trên một tiểu thuyết trinh thám thông thường: nó không chỉ khiến độc giả tò mò “ai là hung thủ”, mà còn buộc họ suy ngẫm về những nguyên nhân sâu xa của tội ác.
Với Xác Không Đầu, Georges Simenon đã xây dựng một trong những vụ án ám ảnh nhất trong loạt truyện Maigret. Đây không chỉ là cuộc điều tra tội phạm, mà còn là hành trình đi vào bóng tối của tâm hồn con người – nơi cái ác và bi kịch đan xen, nơi một cái xác không đầu trở thành biểu tượng cho những mảnh đời bị lãng quên, bị che giấu dưới lớp vỏ bọc của xã hội văn minh. Tác phẩm vì thế vừa mang tính giải trí, vừa khơi gợi suy tư, xứng đáng là một trong những cuốn tiểu thuyết trinh thám đặc sắc nhất của Georges Simenon.
