Oliver Twist là một trong những tác phẩm tiêu biểu và có ảnh hưởng sâu rộng nhất của đại văn hào người Anh Charles Dickens, được xuất bản lần đầu vào năm 1837. Đây không chỉ là câu chuyện xúc động về cuộc đời một cậu bé mồ côi trong xã hội Anh thế kỷ XIX, mà còn là bản cáo trạng mạnh mẽ lên hệ thống xã hội, luật pháp và những bất công dành cho người nghèo thời bấy giờ.
Nhân vật chính của tác phẩm là Oliver Twist – một đứa trẻ ra đời trong trại tế bần, sớm phải chịu đựng những bất công, đói khát và lạnh lẽo của một hệ thống từ thiện vô nhân đạo. Cuộc đời cậu là một chuỗi những chuyến lưu lạc đầy khốn khó: từ trại tế bần đến nhà thợ, rồi bị bán làm người học nghề, bỏ trốn lên Luân Đôn và vô tình rơi vào tay một băng đảng trộm cắp do tên Fagin cầm đầu. Tuy nhiên, bất chấp môi trường khắc nghiệt, Oliver vẫn giữ được tấm lòng lương thiện, ngây thơ và bản chất thuần khiết của mình.
Thông qua hành trình gian nan của Oliver, Charles Dickens phơi bày hiện thực tàn khốc của những đứa trẻ mồ côi, tầng lớp lao động nghèo và những con người bị gạt ra bên lề xã hội. Những nhân vật phản diện như Fagin – kẻ đào tạo trẻ em thành trộm cắp; Bill Sikes – tên côn đồ hung bạo; hay ông Bumble – quản lý trại tế bần vô cảm, chính là hiện thân của một xã hội vô nhân đạo, nơi lòng tham, sự dối trá và tàn nhẫn lấn át lòng trắc ẩn.
Bên cạnh những mặt tối, Oliver Twist cũng chứa đựng những tia sáng nhân văn sâu sắc. Những nhân vật như Nancy – cô gái giang hồ nhưng giàu tình thương; ông Brownlow – một quý ông tử tế, chính trực; hay cặp đôi Maylie – đại diện cho giới thượng lưu có lương tâm, chính là niềm hi vọng giữa bóng tối, là minh chứng rằng lòng tốt vẫn còn tồn tại giữa xã hội đầy rẫy bất công.
Phong cách kể chuyện của Dickens trong tác phẩm này vừa châm biếm sâu cay, vừa đậm chất trữ tình. Ông xây dựng cốt truyện ly kỳ với nhiều tình tiết bất ngờ, lối kể dí dỏm nhưng đầy cảm xúc, cùng khả năng khắc họa tâm lý nhân vật tinh tế. Qua từng trang sách, Dickens không chỉ kể một câu chuyện mà còn đặt ra những câu hỏi lớn về đạo đức, về trách nhiệm xã hội và giá trị của lòng nhân ái.
Oliver Twist là một trong những tiểu thuyết đầu tiên của văn học Anh tập trung vào trẻ em như nhân vật chính, và cũng là tác phẩm đi đầu trong việc phê phán hệ thống từ thiện giả tạo, cùng sự vô cảm của giới cầm quyền đối với người nghèo. Với thông điệp nhân văn sâu sắc, tác phẩm vẫn giữ nguyên giá trị cho đến ngày nay và được chuyển thể nhiều lần trên sân khấu, điện ảnh và truyền hình.
Đọc Oliver Twist không chỉ là theo dõi hành trình của một cậu bé mồ côi tìm lại thân phận và hạnh phúc, mà còn là hành trình mở rộng lòng trắc ẩn và thức tỉnh lương tri trong mỗi con người.
