Pháp Luật Trung Quốc của Phiên Quốc Bình và Mã Lợi Dân, nằm trong bộ sách Nhân văn Trung Quốc, là một công trình nghiên cứu bao quát, giới thiệu hệ thống pháp luật Trung Hoa từ thời cổ đại đến hiện đại. Cuốn sách không chỉ trình bày lịch sử phát triển của pháp luật, mà còn giải thích cách thức luật pháp phản ánh tư tưởng chính trị, đạo đức xã hội và quá trình chuyển mình của một nền văn minh có lịch sử hơn năm nghìn năm.
🇻🇳 Hoàng Sa, Trường Sa là của Việt Nam!
Tác phẩm mở đầu bằng việc mô tả nguồn gốc của luật pháp Trung Quốc trong bối cảnh xã hội cổ đại, nơi pháp và lễ luôn song hành. Trong giai đoạn đầu, khái niệm “lễ trị” của Nho giáo đóng vai trò cốt lõi trong việc điều chỉnh hành vi con người, còn “pháp trị” của Pháp gia dần hình thành để đối trọng và bổ sung. Cuốn sách phân tích sâu sắc sự dung hòa giữa hai tư tưởng này qua từng triều đại, đặc biệt là thời nhà Hán – khi lễ và pháp được kết hợp thành nền tảng cai trị mang tính biểu trưng cho cả xã hội phong kiến Trung Hoa.
Sang phần trung đại, Pháp Luật Trung Quốc trình bày hệ thống pháp điển hóa ngày càng hoàn chỉnh, với những bộ luật tiêu biểu như Đường luật, Minh luật hay Đại Thanh luật lệ. Tác giả nhấn mạnh rằng các bộ luật này không chỉ là công cụ cai trị, mà còn phản ánh tinh thần nhân trị và quan niệm đạo đức đậm nét Á Đông: pháp không chỉ để trừng phạt, mà còn để giáo hóa, sửa mình và giữ gìn trật tự xã hội.
Bước vào thời cận đại, khi Trung Quốc đối diện với sức ép phương Tây và làn sóng cải cách, hệ thống pháp luật truyền thống bị thử thách sâu sắc. Cuốn sách mô tả quá trình chuyển đổi từ luật lệ phong kiến sang luật pháp hiện đại theo mô hình phương Tây, cùng sự ra đời của hiến pháp đầu tiên dưới triều Thanh, rồi sự hình thành hệ thống pháp luật mới trong thời Dân Quốc và Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa. Từ đây, khái niệm pháp quyền, quyền công dân và tính độc lập của tòa án dần trở thành những nội dung được bàn luận và thực thi mạnh mẽ hơn.
Ở phần cuối, hai tác giả phân tích hiện trạng và xu hướng phát triển của pháp luật Trung Quốc đương đại: từ luật kinh tế, dân sự, hình sự đến luật bảo vệ môi trường và quyền con người. Qua đó, họ khẳng định rằng sự phát triển của pháp luật Trung Quốc ngày nay không chỉ phản ánh nỗ lực hiện đại hóa quốc gia, mà còn thể hiện quá trình tìm kiếm sự cân bằng giữa truyền thống văn hóa và chuẩn mực pháp lý toàn cầu.
Pháp Luật Trung Quốc là một cuốn sách có giá trị học thuật và thực tiễn cao, giúp người đọc hiểu rõ hành trình mà một nền văn minh phương Đông đã trải qua để xây dựng và hoàn thiện hệ thống pháp lý đặc sắc của riêng mình.
