Quảng Trường & Tòa Tháp – Bí Ẩn Hội Kín Illuminati của Niall Ferguson là một tác phẩm đồ sộ và đầy thách thức, đưa người đọc bước vào thế giới của quyền lực, truyền thông và những mạng lưới ảnh hưởng đã kiến tạo nên lịch sử nhân loại – từ thời cổ đại cho đến thời đại số. Không đơn thuần là một cuốn sách về hội kín Illuminati như tên gọi có thể gợi ý, tác phẩm thực chất là một phân tích sâu sắc về cách mạng lưới xã hội – những kết nối giữa người với người – đã tạo ra, duy trì và phá vỡ các trật tự chính trị, kinh tế và văn hóa suốt hàng ngàn năm.
Niall Ferguson – sử gia nổi tiếng người Anh – sử dụng hai biểu tượng: quảng trường (biểu tượng của mạng lưới ngang hàng) và tòa tháp (biểu tượng của quyền lực theo mô hình phân cấp) để minh họa cho sự đối đầu liên tục giữa trật tự và hỗn loạn, giữa quyền lực tập trung và lực lượng phân tán. Theo Ferguson, lịch sử nhân loại là một chuỗi các cuộc va chạm giữa những mạng lưới linh hoạt và những cấu trúc cứng nhắc. Khi mạng lưới lan rộng – như sự phát triển của báo chí, internet, hay các nhóm như Hội Illuminati – chúng thách thức và thậm chí lật đổ các “tòa tháp” quyền lực truyền thống như nhà nước, quân đội hay giáo hội.
Cuốn sách đưa độc giả đi từ thời kỳ các mạng lưới thương nhân Hồi giáo và nhà thờ Cơ đốc sơ khai, đến sự trỗi dậy của các mạng lưới cải cách tôn giáo thời Martin Luther, cuộc Cách mạng Pháp, sự xuất hiện của chủ nghĩa phát xít, cho đến mạng lưới internet và truyền thông xã hội hiện đại – nơi quyền lực được phân phối và thao túng theo những cách phức tạp, khó lường.
Mặc dù tên Illuminati chỉ xuất hiện như một phần minh họa cho sức mạnh của mạng lưới bí mật, cuốn sách không phải là một tác phẩm phiêu lưu hay giật gân theo kiểu thuyết âm mưu. Trái lại, Ferguson viết với góc nhìn sử học nghiêm túc và sắc sảo. Ông trình bày hàng loạt trường hợp nghiên cứu, kết hợp kiến thức từ lịch sử, xã hội học, chính trị học và công nghệ, để chứng minh rằng ai kiểm soát được mạng lưới – người đó có thể thay đổi thế giới.
Với cách tiếp cận đa chiều và nhấn mạnh vai trò ngày càng lớn của các mạng lưới trong thời đại kỹ thuật số, Quảng Trường & Tòa Tháp không chỉ là một tác phẩm lịch sử đồ sộ, mà còn là lời cảnh tỉnh về tương lai: khi quyền lực không còn nằm ở đỉnh tòa tháp, mà ẩn sâu trong những mạng lưới vô hình mà chúng ta đang sống trong đó mỗi ngày.
Dành cho độc giả quan tâm đến lịch sử, chính trị và tư duy hệ thống, cuốn sách này là một cuộc hành trình học thuật kích thích tư duy, giúp nhìn lại lịch sử và hiện tại bằng lăng kính mới mẻ và thách thức.
