Trong Gia Đình của Hector Malot là một tiểu thuyết đầy cảm xúc và nhân văn, tiếp nối tinh thần nhân ái đã làm nên tên tuổi của ông qua những tác phẩm nổi tiếng như Không Gia Đình. Nếu Không Gia Đình kể về hành trình cô độc của một đứa trẻ mồ côi đi tìm mái ấm, thì Trong Gia Đình lại là câu chuyện ấm áp hơn, xoay quanh hành trình giữ gìn tình yêu thương, đạo đức và sự gắn bó trong một mái nhà – nơi mỗi người đều phải học cách sống vì nhau.
Tác phẩm mở đầu bằng hình ảnh cô bé Perrine – một đứa trẻ thông minh, gan dạ và đầy nghị lực – cùng người mẹ ốm yếu rời Ấn Độ trở về Pháp để tìm người thân. Trên đường đi, người mẹ không may qua đời, để lại Perrine một mình giữa đất khách quê người. Thế nhưng, thay vì tuyệt vọng, cô bé chọn cách mạnh mẽ đối mặt với cuộc đời. Bằng ý chí kiên cường, lòng nhân hậu và trí thông minh, Perrine từng bước vượt qua nghịch cảnh, tìm được việc làm, rồi dần dần bước chân vào chính ngôi nhà của người ông mà cô không hề biết là ruột thịt của mình.
Điều đặc biệt ở Trong Gia Đình là cách Hector Malot khắc họa sự đối lập giữa khổ đau và hi vọng, giữa sự tàn nhẫn của xã hội công nghiệp hóa và vẻ đẹp của lòng nhân ái. Perrine không được giúp đỡ bởi may mắn, mà nhờ chính đức tính lương thiện, sự cần cù và tấm lòng bao dung của mình. Dù phải chịu nhiều thiệt thòi, cô vẫn giữ trọn niềm tin vào điều thiện và tình người – điều khiến nhân vật này trở thành hình mẫu đạo đức tiêu biểu trong văn học thiếu nhi Pháp.
Khi Perrine đến làm việc trong xưởng của ông Vulfran – một người giàu có nhưng khắc nghiệt, cô không biết rằng đó chính là người ông ruột của mình. Bằng thái độ chăm chỉ và cách cư xử tinh tế, cô dần khiến ông cảm động. Tình tiết dần mở ra với những nút thắt được Hector Malot sắp đặt khéo léo, để rồi trong giây phút nhận ra huyết thống thật sự, người đọc được chứng kiến một trong những kết thúc cảm động và tràn đầy nhân văn nhất trong văn học Pháp thế kỷ XIX.
Tác phẩm không chỉ nói về tình thân mà còn phản ánh sâu sắc bức tranh xã hội châu Âu thời kỳ công nghiệp hóa: cảnh nghèo đói, sự phân hóa giai cấp, nỗi cô đơn của con người giữa guồng máy lạnh lùng của kinh tế. Trong bối cảnh ấy, Hector Malot như gửi gắm một thông điệp bền vững: tình yêu thương, lòng trắc ẩn và niềm tin vào con người vẫn là ánh sáng có thể cứu rỗi tất cả.
Ngôn ngữ của Trong Gia Đình giản dị, trong sáng và đậm chất hiện thực, nhưng ẩn chứa sức lay động sâu xa. Tác giả không dùng những lời giảng đạo đức trực tiếp, mà để nhân vật và hành động của họ tự nói lên thông điệp: rằng mỗi người, dù ở hoàn cảnh nào, đều có thể làm điều tốt và lan tỏa lòng nhân ái. Đặc biệt, Hector Malot dành sự tôn vinh cao đẹp cho tình mẫu tử – tình cảm khởi nguồn cho mọi lòng nhân trong tác phẩm.
Perrine là hình ảnh của một tâm hồn trong trẻo không bị nghịch cảnh làm hoen ố, đồng thời cũng là biểu tượng cho niềm tin vĩnh cửu vào giá trị gia đình. Khi đọc Trong Gia Đình, người ta cảm thấy một hơi ấm lan tỏa – hơi ấm của tình yêu, của lòng kiên nhẫn, của đức hy sinh thầm lặng.
Trong Gia Đình vì thế không chỉ là một cuốn tiểu thuyết thiếu nhi, mà còn là một bài ca về đạo đức, về giá trị con người và sức mạnh của tình thương. Dưới ngòi bút nhân hậu của Hector Malot, gia đình không chỉ là nơi sinh sống, mà còn là nơi con người tìm thấy bản thân, học cách yêu, tha thứ và tin tưởng – những điều tưởng chừng giản đơn nhưng lại là nền tảng của mọi hạnh phúc.
