Từ Hy Thái Hậu của Pearl S. Buck là một trong những tiểu thuyết lịch sử đặc sắc, khắc họa chân dung người phụ nữ quyền lực bậc nhất trong triều đại nhà Thanh. Với văn phong tinh tế, giàu cảm xúc và sự am hiểu sâu sắc về văn hóa phương Đông, Pearl S. Buck đã dựng nên một bức tranh vừa chân thực vừa huyền ảo về cuộc đời đầy sóng gió, mưu lược và bi kịch của Từ Hy – nhân vật từng làm khuynh đảo cả một đế chế rộng lớn.
Tác phẩm mở ra bằng bối cảnh triều đình nhà Thanh đang ở thời kỳ huy hoàng bên ngoài nhưng mục ruỗng bên trong. Một cô gái trẻ được tuyển vào cung, bắt đầu hành trình tiến thân đầy khắc nghiệt, để rồi từ một phi tần mờ nhạt, Từ Hy từng bước trở thành người đàn bà nắm trong tay quyền lực tối thượng. Pearl S. Buck tái hiện không khí hậu cung ngột ngạt, nơi những toan tính, mưu mô và khát vọng quyền lực trở thành dòng chảy ngầm khốc liệt, đồng thời phơi bày sự mong manh, cô đơn và nỗi sợ hãi luôn hiện diện trong trái tim một phụ nữ đứng giữa vòng xoáy chính trị.
Điểm nổi bật của Từ Hy Thái Hậu nằm ở cách tác giả khai thác sự đối lập trong con người bà: vừa tàn nhẫn, quyết đoán để duy trì quyền lực, vừa đầy nữ tính, khao khát được yêu thương và thấu hiểu. Từ Hy không chỉ là một nhân vật lịch sử khô cứng, mà hiện lên như một con người sống động, có niềm vui, nỗi đau, tình yêu và sự mất mát. Pearl S. Buck cũng khéo léo lồng ghép những biến cố lịch sử lớn của Trung Hoa thế kỷ XIX – từ sự xâm nhập của phương Tây, phong trào Duy Tân, đến sự suy yếu của triều đình – để cho thấy những quyết định của Từ Hy không chỉ xuất phát từ dã tâm cá nhân, mà còn gắn liền với vận mệnh của cả đất nước.
Tác phẩm đồng thời đặt ra câu hỏi về vai trò và thân phận của phụ nữ trong một xã hội trọng nam khinh nữ. Từ Hy, dù là hoàng thái hậu, vẫn phải chịu sự ràng buộc của lễ giáo và định kiến, nhưng chính trong sự gò bó ấy, bà đã xoay chuyển cục diện, trở thành nhân vật lịch sử có sức ảnh hưởng vượt xa nhiều bậc nam nhân.
Pearl S. Buck, với cái nhìn của một người phương Tây từng sống lâu năm ở Trung Hoa, đã kết hợp giữa tư liệu lịch sử và sức tưởng tượng văn học để khắc họa Từ Hy không chỉ như một biểu tượng quyền lực mà còn là biểu tượng của những mâu thuẫn nội tâm sâu kín. Qua đó, Từ Hy Thái Hậu không đơn thuần là một tiểu thuyết lịch sử, mà là bản trường ca về sự va chạm giữa khát vọng cá nhân và sức nặng định mệnh, giữa sự yếu mềm của con người và sự khốc liệt của quyền lực.
Với Từ Hy Thái Hậu, Pearl S. Buck đã một lần nữa chứng minh khả năng kể chuyện bậc thầy, biến lịch sử thành những trang văn hấp dẫn, khiến độc giả vừa rùng mình trước sự tàn khốc của quyền lực, vừa day dứt trước nỗi cô đơn của một con người, dẫu ở đỉnh cao danh vọng, vẫn không thoát khỏi bi kịch của phận người.
