Cây Chuối Non Đi Giày Xanh là một trong những tác phẩm mang đậm chất tự sự và hoài niệm của nhà văn Nguyễn Nhật Ánh. Khác với những truyện dài nhẹ nhàng, vui nhộn về tuổi học trò thường thấy trong sự nghiệp sáng tác của ông, cuốn sách này mang màu sắc trầm lắng hơn, sâu sắc hơn, như một bản nhạc đồng quê buồn nhẹ nhưng đầy gợi cảm. Qua những trang viết, tác giả đã kể lại một câu chuyện tuổi thơ ngọt ngào mà thấm đẫm nỗi buồn man mác – về một thời đã xa, một làng quê cũ kỹ, một mối tình trong trẻo và những rung động đầu đời khó gọi thành tên.
Nhân vật chính của truyện là cậu bé tên Tí Hon – một cái tên gợi lên sự nhỏ bé, mong manh, đúng như tuổi đời và tâm hồn còn non nớt của cậu. Tí Hon sống trong một làng quê nghèo, yên bình và đầy chất thơ – nơi có đồng ruộng, rặng tre, những buổi học làng, và cả những cuộc rong chơi cùng đám bạn nhỏ. Trong không gian ấy, cậu gặp cô bé tên Hồng Hoa – người con gái đầu tiên khiến trái tim cậu khẽ rung lên những nhịp ngại ngùng, bối rối.
Tình cảm giữa Tí Hon và Hồng Hoa là một sợi dây mảnh, mong manh và trong sáng. Đó không phải là tình yêu theo cách người lớn hiểu, mà là những rung động dịu dàng, e ấp, khó diễn tả của tuổi mới lớn. Một ánh nhìn lén lút, một món quà vụng về, một lần chạm tay cũng đủ làm trái tim đập loạn. Nhưng xen lẫn trong sự ngọt ngào đó là những xung đột nhỏ, những hiểu lầm, ghen tuông, và cả nỗi buồn khi phải học cách chấp nhận sự thay đổi của cảm xúc.
Bên cạnh chuyện tình cảm, Cây Chuối Non Đi Giày Xanh còn là một bức tranh tuyệt đẹp về làng quê miền Trung Việt Nam – nơi con người sống giản dị, đôn hậu và đậm chất nhân văn. Những nhân vật phụ trong truyện như ông nội, bà ngoại, các bạn học, thầy giáo làng… đều hiện lên sống động, gần gũi và đầy tình cảm. Qua họ, người đọc cảm nhận được một không gian sống chân thực, một bầu không khí đầy ký ức mà có lẽ ai từng lớn lên ở quê cũng sẽ thấy bóng dáng mình trong đó.
Tên truyện – Cây Chuối Non Đi Giày Xanh – là một hình ảnh ẩn dụ đầy chất thơ và cảm xúc. “Cây chuối non” là biểu tượng cho tuổi trẻ, sự mong manh, khờ khạo, còn “đi giày xanh” gợi ra ước mơ, khát vọng và sự khác biệt. Cậu bé Tí Hon chính là hiện thân của hình ảnh đó – một tâm hồn non nớt nhưng đầy mộng mơ, luôn tìm kiếm vẻ đẹp và ý nghĩa trong thế giới xung quanh mình.
Với giọng văn dịu dàng, sâu lắng và tinh tế, Nguyễn Nhật Ánh đã khéo léo đưa người đọc vào thế giới nội tâm của một cậu bé đang lớn, đang cảm nhận những xúc cảm đầu đời, và đang học cách chạm vào nỗi buồn. Cây Chuối Non Đi Giày Xanh không chỉ là một câu chuyện tuổi thơ, mà còn là lời nhắc nhở dịu dàng về những điều nhỏ bé nhưng vô cùng quan trọng trong hành trình trưởng thành của mỗi con người.
