Ác Ý của Higashino Keigo là một trong những tác phẩm tiêu biểu của ông thuộc thể loại tiểu thuyết trinh thám tâm lý, được độc giả và giới phê bình đánh giá cao nhờ cách khai thác sự thật theo chiều sâu tâm lý hơn là dựa vào những màn suy luận logic đơn thuần. Xuất bản lần đầu vào năm 1996, tác phẩm này đã khẳng định tài năng đặc biệt của Keigo trong việc phá vỡ cấu trúc thông thường của tiểu thuyết trinh thám và dẫn dắt người đọc đến những ngõ ngách u ám nhất trong tâm hồn con người.
Cốt truyện xoay quanh vụ án mạng của một nhà văn nổi tiếng – Hidaka Kunihiko – bị sát hại một cách tàn bạo ngay trong ngôi nhà mới chuyển đến của mình. Người phát hiện và nhanh chóng trở thành nhân vật trung tâm của câu chuyện là Osamu Nonoguchi, một người bạn cũ, đồng nghiệp từng có mối quan hệ vừa thân thiết vừa phức tạp với nạn nhân. Từ đây, quá trình điều tra không chỉ dừng lại ở việc truy tìm hung thủ, mà còn mở ra hàng loạt câu hỏi về động cơ, về mối thù hằn cá nhân, và trên hết là về sự thật trong quan hệ giữa những con người tưởng như gắn bó.
Điểm đặc biệt của Ác Ý nằm ở kết cấu tự sự. Câu chuyện không đi theo mô típ trinh thám truyền thống, tức là xây dựng từ việc phá án để tìm hung thủ, mà ở đây, danh tính kẻ giết người được hé lộ ngay từ đầu. Chính sự đảo ngược này đã làm thay đổi hoàn toàn cách tiếp cận của độc giả. Điều khiến người đọc bị cuốn hút không phải là câu hỏi “Ai là kẻ giết người?” mà là “Vì sao hắn lại làm vậy?”. Higashino Keigo đã tài tình biến cuốn tiểu thuyết thành một hành trình khám phá động cơ tội ác, nơi từng chi tiết, từng lời khai, từng mảnh ký ức được xếp đặt khéo léo để gợi mở sự phức tạp trong lòng người.
Không khí truyện bao trùm bởi sự ngột ngạt, căng thẳng, khi ranh giới giữa thật và giả, thiện và ác, trí tuệ và thủ đoạn trở nên mờ nhạt. Người đọc dần nhận ra rằng, đôi khi sự ác độc không đến từ bạo lực bên ngoài, mà đến từ những mưu toan, ghen ghét, và sự nhỏ nhen ẩn sâu trong nội tâm. Ác Ý chính là một bức tranh phản chiếu sự méo mó của những mối quan hệ xã hội, của niềm đố kỵ trong văn giới, và hơn thế nữa, là nỗi ám ảnh về bản chất ích kỷ, tàn nhẫn của con người khi bị đẩy đến giới hạn.
Nhân vật Nonoguchi hiện lên như một minh chứng cho sự phức tạp khó đoán định ấy. Với bề ngoài hiền lành, trầm lặng của một giáo viên kiêm nhà văn, anh ta khiến độc giả liên tục dao động giữa niềm tin và sự hoài nghi. Nhưng chính sự đối lập giữa dáng vẻ bề ngoài và nội tâm sâu kín mới tạo nên sức ám ảnh cho câu chuyện. Không chỉ hung thủ, mà cả những nhân chứng, bạn bè, và thậm chí cả điều tra viên trong truyện đều hiện lên với những tầng sâu tâm lý chồng chéo, khiến sự thật trở thành một mê cung khó thoát ra.
Tác phẩm đặt ra những câu hỏi nhức nhối: động cơ tội ác có thể nào xuất phát từ sự ghen tị thuần túy? Tại sao con người lại có thể nuôi dưỡng và biến sự đố kỵ thành hận thù dai dẳng, đủ sức biến họ thành kẻ sát nhân lạnh lùng? Và liệu công lý có thật sự làm sáng tỏ được mọi điều, hay chỉ vén lên một phần của bức màn sự thật phức tạp hơn thế?
Với Ác Ý, Higashino Keigo không chỉ viết một cuốn tiểu thuyết trinh thám, mà còn dựng nên một tác phẩm tâm lý xã hội đầy sức nặng. Nó khiến độc giả phải suy ngẫm về bản chất con người, về những mặt tối ẩn giấu trong các mối quan hệ tưởng chừng trong sáng. Chính điều này đã khiến cuốn sách trở thành một trong những tác phẩm để đời của Keigo, vừa thỏa mãn trí tò mò của người yêu trinh thám, vừa khơi gợi sự chiêm nghiệm sâu sắc về cái ác trong đời thực.
