Án Mạng Vùng Lưỡng Hà (tựa gốc Murder in Mesopotamia, xuất bản năm 1936) là một trong những tiểu thuyết trinh thám đặc sắc của Agatha Christie, lấy bối cảnh khảo cổ học – lĩnh vực mà chính tác giả am hiểu sâu sắc nhờ quãng thời gian gắn bó với chồng bà, nhà khảo cổ Max Mallowan. Đây là tác phẩm đưa thám tử Hercule Poirot đến Trung Đông trong một vụ án bí ẩn mang màu sắc cổ xưa nhưng lại phơi bày những xung đột rất hiện đại về tình yêu, sự ghen tuông và tham vọng con người.
Câu chuyện xoay quanh đoàn khảo cổ do Giáo sư Eric Leidner dẫn đầu tại vùng đất Mesopotamia (Iraq ngày nay). Đi cùng ông là vợ, Louise Leidner – một phụ nữ đẹp, quyến rũ nhưng mang trong mình sự bất an và ám ảnh. Louise luôn tin rằng có một kẻ nào đó đang theo dõi, đe dọa mạng sống bà. Ban đầu, những người xung quanh cho rằng đó chỉ là tưởng tượng thần kinh yếu đuối. Tuy nhiên, khi Louise bị sát hại dã man ngay trong phòng riêng của mình, tất cả buộc phải đối mặt với sự thật: kẻ giết người ở rất gần họ.
Poirot, trên đường công tác ở Baghdad, được mời đến điều tra. Ông phải làm việc trong môi trường khép kín của một khu khảo cổ, nơi mà mọi thành viên đều có cơ hội phạm tội nhưng cũng đều có vẻ ngoài đáng tin cậy. Agatha Christie đã khéo léo tạo nên bầu không khí đặc thù: những căn lều, tường đất nung, ánh nắng rực cháy của sa mạc, xen lẫn cảm giác cô lập giữa những con người bị ràng buộc bởi công việc và đam mê khảo cổ. Chính sự cách biệt ấy biến vụ án thành một “phòng kín” giữa trời Trung Đông, nơi hung thủ không thể thoát ra mà phải ẩn nấp trong số những người quen thuộc.
Quá trình điều tra đưa Poirot đến nhiều phát hiện bất ngờ. Louise không chỉ là một phụ nữ xinh đẹp, bà còn mang quá khứ phức tạp với những mối tình, bí mật và cả những kẻ thù tiềm ẩn. Christie khai thác sâu khía cạnh tâm lý, đặc biệt là sự ghen tuông – động cơ muôn thuở dẫn đến tội ác. Mỗi lời khai, mỗi biểu hiện của nhân chứng đều gợi ra những nghi ngờ mới, khiến độc giả liên tục thay đổi phán đoán.
Điểm đặc biệt ở Án Mạng Vùng Lưỡng Hà là sự kết hợp giữa yếu tố trinh thám và màu sắc khảo cổ. Agatha Christie, nhờ kinh nghiệm thực tế tại các di chỉ ở Trung Đông, đã tái hiện chi tiết bối cảnh: công việc khai quật, đời sống của các nhà khảo cổ, mối quan hệ giữa những con người xa quê trong môi trường khắc nghiệt. Điều đó khiến tác phẩm không chỉ là một vụ án thuần túy mà còn là bức tranh sống động về cuộc sống học thuật giữa sa mạc.
Khi bí mật cuối cùng được Poirot vén màn, độc giả nhận ra hung thủ không chỉ giỏi ngụy trang mà còn biết tận dụng tâm lý và bối cảnh để che giấu tội ác. Lời giải vừa bất ngờ vừa hợp lý, đúng với phong cách Christie: sự thật luôn ở ngay trước mắt, nhưng chỉ bộ óc tinh tường như Poirot mới nhìn thấu.
Án Mạng Vùng Lưỡng Hà là một tiểu thuyết tiêu biểu cho giai đoạn vàng son của Agatha Christie, kết hợp giữa nghệ thuật xây dựng cốt truyện trinh thám chặt chẽ và không khí khảo cổ huyền bí. Đây là cuốn sách cuốn hút cả những ai yêu thích truyện phá án lẫn những độc giả say mê lịch sử và văn hóa phương Đông, nơi cái chết và sự thật cùng nằm sâu dưới lớp cát nóng bỏng của vùng đất cổ đại.
