Dữ Liệu Lớn (Big Data) của Viktor Mayer-Schönberger và Kenneth Cukier là một trong những cuốn sách nền tảng, góp phần định hình nhận thức toàn cầu về cuộc cách mạng dữ liệu đang diễn ra mạnh mẽ trong thế kỷ 21. Với cách tiếp cận khoa học nhưng không hàn lâm, chặt chẽ nhưng dễ hiểu, cuốn sách đã mở ra cánh cửa để công chúng phổ thông và các nhà lãnh đạo cùng nhìn thấy bức tranh toàn cảnh về thế giới được điều hành bởi dữ liệu – và cách mà dữ liệu đang âm thầm thay đổi mọi lĩnh vực của đời sống.
Cuốn sách tập trung vào một câu hỏi đơn giản nhưng sâu sắc: Điều gì sẽ xảy ra khi chúng ta có thể thu thập và xử lý một lượng dữ liệu khổng lồ vượt xa trí tưởng tượng trước đây? Tác giả không chỉ đưa ra khái niệm “dữ liệu lớn” như một xu hướng công nghệ, mà còn phân tích cách tư duy “dựa trên dữ liệu” đang thay thế lối suy nghĩ truyền thống, từ khoa học, kinh doanh cho đến y học, chính trị và đời sống thường nhật.
Một trong những lập luận cốt lõi của Dữ Liệu Lớn là việc dữ liệu không chỉ được sử dụng để tìm ra nguyên nhân (causality), mà còn có thể mang lại giá trị lớn nhờ khả năng phát hiện mô hình và dự đoán (correlation). Thay vì cần hiểu lý do tại sao điều gì đó xảy ra, dữ liệu lớn cho phép ta biết điều đó sẽ xảy ra – từ đó có thể đưa ra quyết định hiệu quả hơn. Đây là bước chuyển mang tính cách mạng, đặc biệt trong các ngành như tiếp thị, logistics, y học, tài chính và quản lý đô thị.
Mayer-Schönberger và Cukier sử dụng nhiều ví dụ minh họa thực tế, từ việc Google Flu Trends từng dự đoán dịch cúm nhanh hơn các tổ chức y tế chính thống, đến cách Amazon, Netflix hay Facebook sử dụng dữ liệu người dùng để tối ưu trải nghiệm và tạo ra giá trị khổng lồ. Tác phẩm cũng chỉ ra cách các công ty, tổ chức, thậm chí cả chính phủ đang sử dụng dữ liệu lớn như một “tài nguyên mới”, có giá trị tương đương với dầu mỏ trong thế kỷ 20.
Tuy nhiên, Dữ Liệu Lớn không chỉ mang màu sắc lạc quan. Cuốn sách cũng đưa ra những cảnh báo cần thiết về mặt trái của dữ liệu lớn: quyền riêng tư, bảo mật, nguy cơ bị thao túng, sự bất cân bằng về quyền truy cập dữ liệu giữa các tập đoàn lớn và cá nhân, cũng như các thách thức đạo đức khi máy móc thay con người đưa ra quyết định. Tác giả nhấn mạnh rằng công nghệ không vô hại, và xã hội cần một khung pháp lý, đạo đức vững chắc để điều tiết cách dữ liệu được thu thập và sử dụng.
Với văn phong sắc sảo, giàu tính phản biện và dễ tiếp cận, Dữ Liệu Lớn không chỉ là cuốn sách dành cho chuyên gia công nghệ, mà còn là tài liệu tham khảo quý giá cho các nhà quản lý, sinh viên, nhà hoạch định chính sách, hay bất kỳ ai muốn hiểu rõ hơn về cách thế giới đang vận hành. Đây là cuốn sách không thể bỏ qua nếu bạn muốn bước vào kỷ nguyên số với sự tỉnh táo, hiểu biết và chuẩn bị kỹ lưỡng.
