Kinh Địa Tạng Bồ Tát Bổn Nguyện là một trong những kinh điển quan trọng thuộc hệ thống kinh tạng Đại thừa Phật giáo, đặc biệt phổ biến trong truyền thống Phật giáo Đông Á như Trung Hoa, Hàn Quốc, Nhật Bản và Việt Nam. Kinh chủ yếu nói về đại nguyện cứu độ chúng sinh trong cõi địa ngục của Bồ Tát Địa Tạng – vị Bồ Tát tượng trưng cho lòng đại bi và tâm nguyện bất thối chuyển. Đây là bản kinh giàu ý nghĩa giáo dục, nuôi dưỡng tâm hiếu thảo, khuyến khích hành thiện, tu nhân tích đức và hướng con người đến con đường giải thoát.
Nội dung của Kinh Địa Tạng Bồ Tát Bổn Nguyện xoay quanh sự kiện Đức Phật Thích Ca Mâu Ni, trước khi nhập Niết bàn, đã phó chúc thế giới Ta bà – đặc biệt là chúng sinh trong thời mạt pháp – cho Bồ Tát Địa Tạng. Kinh được chia thành nhiều phẩm, trình bày lời phát nguyện của Bồ Tát Địa Tạng, sự tích tu hành trong quá khứ, cùng vô số công hạnh mà ngài thực hiện để cứu độ các chúng sinh đang đau khổ nơi địa ngục, súc sinh và ngạ quỷ.
Điểm đặc biệt nổi bật trong kinh là tâm nguyện lớn lao của Địa Tạng Bồ Tát: “Địa ngục chưa trống, thề chưa thành Phật. Chúng sinh độ hết, mới chứng Bồ đề.” Lời đại nguyện ấy thể hiện tinh thần từ bi vô hạn và sự kiên định không lùi bước trước khổ đau vô tận của chúng sinh. Bồ Tát không chỉ cứu người sống mà còn siêu độ vong linh, giải trừ nghiệp chướng, khai mở thiện căn và hướng họ đến con đường giác ngộ.
Một trong những thông điệp quan trọng của kinh là lòng hiếu thảo – một đức tính căn bản trong đạo Phật cũng như trong văn hóa phương Đông. Kinh nhiều lần nhấn mạnh đến việc báo hiếu cha mẹ, cứu độ cha mẹ quá vãng, khuyên nhủ con cháu tu hành, làm việc thiện để tích đức cho cả gia đình. Những câu chuyện trong kinh – như công hạnh của Quang Mục cứu mẹ khỏi địa ngục hay các nhân duyên báo ứng thiện ác – đều giàu tính giáo dục, làm sáng rõ luật nhân quả và khuyến khích người đọc hành thiện, sống có trách nhiệm.
Kinh Địa Tạng cũng mô tả cảnh giới địa ngục một cách rõ nét, không phải để hù dọa mà nhằm thức tỉnh con người về hậu quả của những hành động bất thiện. Qua đó, kinh chỉ ra rằng không có gì là ngẫu nhiên, mọi khổ đau đều do nghiệp nhân từ thân, khẩu, ý tạo ra. Nhưng cũng chính từ đó, kinh mở ra con đường giải thoát thông qua sự sám hối, phát tâm tu hành, nương tựa Tam bảo và hành trì theo lời dạy của Bồ Tát.
Với văn phong trang nghiêm, nội dung vừa sâu sắc vừa gần gũi, Kinh Địa Tạng Bồ Tát Bổn Nguyện không chỉ là một bản kinh tụng cầu siêu thông thường, mà còn là cẩm nang tu tập đạo đức và tâm linh quý báu cho người Phật tử tại gia lẫn xuất gia. Đây là một bộ kinh mang đậm tinh thần từ bi, trí tuệ và hùng lực đại nguyện – giúp người đọc phát khởi niềm tin vững chắc vào Phật pháp, thức tỉnh lương tâm, cải hóa hành vi và hướng đến đời sống an lành, giác ngộ.
