Lính Trơn – Khoa Học Lạ Kỳ Về Loài Người Trong Chiến Tranh của Mary Roach là một cuộc hành trình độc đáo, sắc sảo và vô cùng cuốn hút vào thế giới ít ai ngờ tới phía sau chiến trường – nơi các nhà khoa học, bác sĩ, kỹ thuật viên và chuyên gia hậu cần làm việc không ngừng để chuẩn bị cho người lính đối mặt với mọi khía cạnh kỳ lạ và nguy hiểm của chiến tranh. Không phải là những trận đánh hào hùng hay những trang sử oanh liệt, cuốn sách lại tập trung vào thứ “khoa học của sự sống còn” – những vấn đề sinh học, tâm lý và công nghệ gắn liền với con người trong điều kiện chiến đấu khắc nghiệt.
Với phong cách hài hước đặc trưng, Roach dẫn dắt người đọc đi qua các phòng thí nghiệm quân sự, các trại huấn luyện mô phỏng, và cả các chiến trường thực tế, nơi mọi thứ – từ khả năng tiêu hóa khẩu phần MRE (bữa ăn sẵn của lính Mỹ), đến phản ứng cơ thể khi mặc đồ bảo hộ trong môi trường hóa học, hay cách não bộ đối phó với stress cực độ – đều được nghiên cứu và thử nghiệm cẩn thận. Những chủ đề tưởng chừng khô khan như hệ thống tiêu hóa trong điều kiện chiến trường, độ bền của quần áo chống cháy, hay hậu quả sinh lý của việc ngồi lâu trong xe tăng lại được Mary Roach khai thác đầy hấp dẫn, thấm đẫm kiến thức khoa học và giàu tính nhân văn.
Roach không ngần ngại đặt ra những câu hỏi “kỳ quặc” mà ít ai dám nghĩ đến – chẳng hạn như: Điều gì xảy ra khi lính bị tiêu chảy giữa trận chiến? Làm sao để huấn luyện lính giữ bình tĩnh khi máy bay rơi? Hay tại sao các quân nhân cần học cách… ngửi mùi xác chết? Những câu hỏi ấy không chỉ khiến người đọc bật cười, mà còn mở ra những hiểu biết sâu sắc về sức chịu đựng và tính linh hoạt đáng kinh ngạc của con người trong điều kiện khắc nghiệt nhất.
Một trong những điểm mạnh lớn nhất của Lính Trơn là khả năng nhân bản hóa chiến tranh. Thay vì nói về bom đạn, Roach nói về con người – những người lính bình thường với nỗi sợ, mồ hôi, những vết côn trùng cắn, sự ngứa ngáy dưới bộ đồng phục… Chính điều này khiến cuốn sách vừa gần gũi, vừa khiến người đọc trân trọng hơn công sức âm thầm của biết bao con người đứng sau hậu phương – từ nhà khoa học đến người lính thực nghiệm.
Lính Trơn là một minh chứng rõ ràng cho việc khoa học không chỉ là phòng thí nghiệm, mà còn là thực tiễn sống còn – đặc biệt khi chiến tranh không chỉ đòi hỏi sức mạnh, mà còn cần sự hiểu biết sâu sắc về chính cơ thể và tâm lý con người. Mary Roach, bằng trí tuệ sắc sảo và lối viết dí dỏm, đã biến một chủ đề tưởng chừng khô cứng thành một cuộc khám phá lý thú, sinh động và đầy tính nhân văn. Đây là cuốn sách không thể bỏ qua cho những ai muốn nhìn chiến tranh dưới một lăng kính hoàn toàn khác.
