Quảng Trường Ngôi Sao của Patrick Modiano là một hành trình đầy ám ảnh vào ký ức, căn tính và những vết thương lịch sử còn ngân vang trong đời sống con người sau Thế chiến. Tác phẩm là lời độc thoại của nhân vật chính – Raphael Schlemilovitch, một người Do Thái lang bạt giữa Paris, mang trong mình sự chênh vênh của kẻ liên tục truy tìm chính mình nhưng càng đi càng lạc vào mê cung danh tính.
Raphael kể lại cuộc đời mình bằng giọng điệu nửa giễu nhại, nửa sầu muộn, đôi khi như đang đóng nhiều vai khác nhau trong một vở kịch hỗn loạn. Anh trôi dạt từ những cuộc phiêu lưu kỳ quặc, những mối quan hệ mơ hồ, cho đến những lần hóa thân mang tính biểu tượng để cố gắng thay thế hoặc phủ nhận nguồn gốc của mình. Modiano khéo léo dùng sự rối loạn trong lời kể để biểu hiện sự rối loạn nơi tâm trí – một tâm trí bị bủa vây bởi mặc cảm, nỗi sợ và bóng tối của lịch sử người Do Thái tại châu Âu.
Không khí Paris trong tác phẩm vừa lãng đãng vừa đầy bóng ma quá khứ. Những con phố, đại lộ, quán bar, quảng trường… hiện lên như các tầng ký ức chồng chéo, nơi mỗi địa danh đều gợi lại những dấu vết đau thương. Modiano, bằng văn phong trữ tình mà lạnh lẽo, làm rõ cách lịch sử khắc lên từng số phận cá nhân, để ngay cả một thanh niên trẻ như Raphael cũng không thoát khỏi sức nặng của những gì đã xảy ra trước khi anh ra đời.
Cốt truyện không đi theo tuyến tính mà xoáy vào những đứt đoạn, như chính tinh thần của một ký ức bị phân mảnh. Raphael vừa mộng mị vừa thẳng thắn, vừa gây cười vừa gây rùng mình, và chính sự mâu thuẫn ấy khiến nhân vật trở nên độc đáo – một biểu tượng của con người hiện đại bị lạc lối trong thế kỷ đầy biến động. Qua đó, Modiano đặt ra câu hỏi sâu sắc về bản sắc: ta là ai khi lịch sử, xã hội và những định kiến áp lên ta những vai diễn mà bản thân không chọn lựa?
Quảng Trường Ngôi Sao không phải một câu chuyện kể theo cách truyền thống, mà là trải nghiệm văn chương của sự hoang mang, nơi độc giả phải bước vào mê cung tâm lý để cảm nhận những tầng ý nghĩa ẩn phía sau giọng kể của Raphael. Tác phẩm đánh dấu bước khởi đầu đầy ấn tượng của Modiano, hé lộ phong cách sẽ theo ông suốt sự nghiệp: những nhân vật đi tìm gương mặt thật của mình giữa vô vàn bóng đổ của lịch sử và ký ức.
Một cuốn tiểu thuyết dành cho những ai yêu thích văn chương châu Âu hiện đại, nơi ngôn ngữ trở thành lối đi để lần theo những gì đã mất, và nơi mỗi trang sách mở ra một khoảng trống để người đọc tự lấp đầy bằng suy ngẫm của chính mình.
