Sững Sờ Và Run Rẩy của Amélie Nothomb là một tiểu thuyết đặc sắc, độc đáo và mang đậm dấu ấn tự truyện, kể về trải nghiệm có phần cay đắng nhưng đầy sắc sảo của một phụ nữ phương Tây trong môi trường làm việc Nhật Bản. Với văn phong lạnh lùng, mỉa mai và hài hước đen đặc trưng, cuốn sách đã gây tiếng vang lớn ngay từ khi ra mắt, đồng thời giúp Nothomb giành giải thưởng Grand Prix du Roman de l’Académie française năm 1999.
Tác phẩm theo chân Amélie – một cô gái người Bỉ yêu mến văn hóa Nhật, từng sống ở đất nước này thời thơ ấu và luôn ôm giấc mộng được quay lại để làm việc tại đây. Cô trúng tuyển vào công ty Yumimoto – một tập đoàn lớn của Nhật, với niềm háo hức được hòa nhập, cống hiến và thăng tiến trong môi trường mà cô tưởng tượng là lý tưởng. Thế nhưng, thực tế nhanh chóng dập tắt mọi ảo tưởng.
Trong vòng một năm, Amélie dần trượt dài từ vị trí biên dịch viên xuống làm thư ký, rồi nhân viên pha trà, và cuối cùng là lau chùi nhà vệ sinh. Dưới ánh nhìn hài hước pha châm biếm, cô miêu tả một xã hội công sở Nhật khắc nghiệt, nơi sự phục tùng tuyệt đối, lễ nghi rườm rà và ám ảnh phân cấp khiến cá nhân bị triệt tiêu. Những hành động nhỏ của Amélie – như thể hiện sự chủ động, sáng tạo, hoặc chỉ đơn giản là dám nhìn thẳng vào cấp trên – đều bị xem là xúc phạm văn hóa, dẫn đến hàng loạt hình phạt ngầm đầy oái oăm.
Điểm nhấn đặc biệt của tiểu thuyết là mối quan hệ giữa Amélie và cô Fubuki Mori – nữ cấp trên người Nhật. Đó là một mối quan hệ vừa căng thẳng vừa ám ảnh, xen lẫn giữa khâm phục, ganh đua và oán giận. Fubuki trở thành biểu tượng của uy quyền lạnh lẽo, đồng thời cũng là hiện thân của những mâu thuẫn nội tại trong xã hội Nhật truyền thống – nơi phụ nữ có thể giữ chức vụ, nhưng vẫn bị ép buộc phải phục tùng như một phần của hệ thống nam trị vô hình.
Sững Sờ Và Run Rẩy không chỉ là một lời châm biếm sâu cay về văn hóa công sở Nhật Bản, mà còn là một khảo sát về bản sắc, quyền lực và sự tha hóa trong các hệ thống khép kín. Nothomb không bi lụy, cũng không hằn học. Cô quan sát với sự sắc bén, mô tả nỗi nhục bị xúc phạm bằng một giọng điệu vừa lạnh lùng vừa tự trào, khiến người đọc vừa bật cười vừa thấy rợn ngợp.
Cuốn sách là tiếng nói phản kháng tinh tế nhưng mạnh mẽ của cá nhân trước một bộ máy đồng hóa, và cũng là lời nhắc nhở về cái giá phải trả cho ước mơ hòa nhập trong một thế giới không dành chỗ cho sự khác biệt. Sững Sờ Và Run Rẩylà một hành trình ngắn ngủi nhưng ám ảnh, dành cho những ai muốn hiểu sâu hơn về sự va chạm văn hóa, đặc biệt là giữa Đông và Tây.
