Taiko – Trăm Năm Một Giấc Cơ Đồ của Eiji Yoshikawa là một tiểu thuyết lịch sử đồ sộ, tái hiện giai đoạn biến động dữ dội cuối thời Chiến Quốc Nhật Bản thông qua cuộc đời của Toyotomi Hideyoshi – người xuất thân thấp hèn nhưng vươn lên thống nhất đất nước. Không chỉ là bản anh hùng ca về quyền lực và chiến công, tác phẩm còn là câu chuyện sâu sắc về tham vọng, nhân cách và cái giá của việc “làm nên lịch sử”.
Nhân vật trung tâm của tiểu thuyết là Hideyoshi, khởi đầu với cái tên Kinoshita Tōkichirō, một kẻ hầu nghèo khổ, không dòng dõi, không võ nghệ xuất chúng, thậm chí từng bị xem là lố bịch. Chính xuất phát điểm ấy khiến Hideyoshi khác biệt so với các võ tướng cùng thời. Anh không chiến thắng bằng sức mạnh thuần túy, mà bằng trí tuệ, sự linh hoạt, khả năng đọc lòng người và đặc biệt là tham vọng không biết mệt mỏi. Yoshikawa khắc họa Hideyoshi như một con người sống động: thông minh, hài hước, tàn nhẫn khi cần, nhưng cũng đầy yếu đuối và bất an trước quyền lực mà mình nắm giữ.
Xuyên suốt tác phẩm là mối quan hệ giữa Hideyoshi và Oda Nobunaga, lãnh chúa thiên tài nhưng tàn bạo, người đầu tiên mở đường cho công cuộc thống nhất Nhật Bản. Dưới trướng Nobunaga, Hideyoshi học được cách nhìn thế giới bằng con mắt chiến lược, đồng thời nhận ra rằng quyền lực không đến từ huyết thống mà từ khả năng hành động đúng lúc. Cái chết đột ngột của Nobunaga trở thành bước ngoặt lớn, buộc Hideyoshi phải bước ra ánh sáng lịch sử, vừa để hoàn thành di sản của chủ tướng, vừa để hiện thực hóa giấc mộng riêng.
Bên cạnh Hideyoshi là một hệ thống nhân vật phong phú: các võ tướng trung thành, những kẻ phản trắc, các chiến binh mang lý tưởng võ sĩ đạo và những con người bị cuốn vào bánh xe quyền lực. Yoshikawa không tuyệt đối hóa bất kỳ ai. Ông cho thấy chiến tranh không chỉ là nơi tạo ra anh hùng, mà còn là cỗ máy nghiền nát sinh mạng và đạo đức. Mỗi chiến thắng đều kéo theo sự hy sinh, và mỗi bước tiến trên con đường thống nhất đều đòi hỏi đánh đổi bằng máu và sự phản bội.
Một chủ đề nổi bật của Taiko – Trăm Năm Một Giấc Cơ Đồ là tính mong manh của quyền lực. Hideyoshi đạt đến đỉnh cao mà không ai ngờ tới, nhưng chính khi ấy, nỗi sợ mất quyền lực bắt đầu chi phối mọi quyết định. Yoshikawa đặc biệt tinh tế khi miêu tả sự chuyển biến trong nội tâm Hideyoshi: từ kẻ dám mơ lớn sang người phải gồng mình giữ lấy giấc mơ đã thành hiện thực. “Trăm năm một giấc cơ đồ” vì thế không chỉ là lịch sử Nhật Bản, mà là ẩn dụ cho mọi tham vọng nhân loại: quyền lực dù lớn đến đâu cũng chỉ tồn tại trong khoảnh khắc của lịch sử.
Văn phong của Eiji Yoshikawa giàu chất sử thi nhưng không khô cứng. Ông kết hợp những trận chiến hoành tráng với các đoạn miêu tả đời sống, tâm lý và phong tục thời đại, khiến thế giới Chiến Quốc hiện lên vừa hùng tráng vừa rất đời. Những triết lý về danh dự, trung thành, mưu lược và sự sống – cái chết được lồng ghép tự nhiên, không biến tác phẩm thành một bài giảng đạo đức.
Taiko – Trăm Năm Một Giấc Cơ Đồ là một trong những tiểu thuyết lịch sử tiêu biểu nhất của văn học Nhật Bản hiện đại. Cuốn sách không chỉ giúp người đọc hiểu một giai đoạn lịch sử then chốt, mà còn soi chiếu bản chất của quyền lực và tham vọng con người. Trong thế giới nơi kẻ yếu có thể vươn lên làm bá chủ, Yoshikawa để lại một dư âm tỉnh táo: lịch sử có thể được viết bằng ý chí cá nhân, nhưng cái giá của nó luôn vượt xa những gì người chiến thắng tưởng tượng.
