Những Trận Hải Chiến Nổi Tiếng Thế Giới là một khảo cứu công phu của Viện Lịch Sử Quân Sự Việt Nam nhằm phác họa bức tranh toàn cảnh về nghệ thuật tác chiến trên biển qua nhiều thời đại. Cuốn sách không chỉ cung cấp tư liệu lịch sử phong phú mà còn giúp người đọc hiểu rõ hơn về sự tiến hóa của kỹ thuật hải quân, vai trò của các thế lực biển cả và những bước ngoặt đã định hình cục diện thế giới. Thay vì sa vào khô khan của số liệu và niên biểu, tác phẩm chọn cách tiếp cận theo chuỗi sự kiện nổi bật, đưa người đọc đi qua từng trận đánh then chốt đã làm thay đổi lịch sử nhân loại.
Tác giả trình bày từng trận hải chiến theo một cấu trúc mạch lạc: bối cảnh chính trị – quân sự, lực lượng tham gia, diễn biến tác chiến và hệ quả chiến lược. Nhờ vậy, người đọc dễ dàng theo dõi được động cơ, tính toán và sai lầm của từng phe trong mỗi cuộc đối đầu. Một trong những điểm nổi bật của sách là cách phân tích chiến thuật trên biển qua từng thời kỳ, từ thời thuyền buồm đến thời thiết giáp hạm, rồi tới thời đại tàu sân bay và tên lửa dẫn đường. Mỗi bước chuyển đều gắn liền với những trận đánh tiêu biểu, qua đó minh chứng rõ ràng cho sự thay đổi của công nghệ quân sự và tư duy chiến lược.
Tác phẩm dẫn dắt người đọc qua những cột mốc mang tính biểu tượng của lịch sử hải chiến thế giới. Đó có thể là Salamis vào thế kỷ V TCN, nơi người Hy Lạp đánh bại đế chế Ba Tư bằng nghệ thuật cơ động vượt trội; là Lepanto năm 1571, chứng nhân của cuộc va chạm văn minh giữa phương Đông và phương Tây trên Địa Trung Hải; hay Trafalgar năm 1805, nơi đô đốc Nelson thay đổi hoàn toàn cục diện hải quân châu Âu bằng chiến thuật táo bạo. Bước sang thế kỷ XX, cuốn sách tái hiện sống động trận Tsushima giữa Nga và Nhật – một cú sốc chiến lược có tác động sâu rộng đến cán cân quyền lực toàn cầu; trận Jutland giữa Anh và Đức trong Thế chiến I; và đặc biệt là trận Midway, nơi ưu thế tàu sân bay được khẳng định và mở ra giai đoạn mới của chiến tranh trên biển.
Không dừng lại ở việc thuật lại diễn biến, sách còn phân tích những yếu tố quyết định thắng bại: từ khả năng chỉ huy, chất lượng thông tin tình báo, sự linh hoạt trong triển khai hạm đội, đến yếu tố tâm lý và tinh thần chiến đấu. Những phân tích này giúp người đọc nhận ra rằng hải chiến không chỉ là sự đối đầu của vũ khí hay lực lượng, mà còn là cuộc đấu trí giữa các bộ tham mưu cùng khả năng khai thác môi trường biển trong điều kiện luôn biến động.
Viện Lịch Sử Quân Sự Việt Nam cũng dành phần dung lượng đáng kể để bàn về bài học lịch sử rút ra cho nghệ thuật quân sự hiện đại. Khi chiến tranh trên biển ngày càng phụ thuộc vào công nghệ cao, các trận đánh trong quá khứ vẫn tiếp tục cung cấp những kinh nghiệm mang tính nền tảng về chiến lược, phối hợp lực lượng, khả năng dự báo và thích ứng với thay đổi.
Những Trận Hải Chiến Nổi Tiếng Thế Giới là lựa chọn phù hợp cho độc giả quan tâm đến lịch sử quân sự, địa chính trị và hải quân học. Tác phẩm kết hợp giữa tư liệu chuẩn xác và cách dẫn dắt lôi cuốn, giúp người đọc không chỉ hiểu những gì đã xảy ra trên biển trong nhiều thế kỷ, mà còn thấy được logic phát triển của sức mạnh hải quân trong dòng chảy lịch sử nhân loại.
