Exodus – Đường Về Đất Hứa là một trong những tác phẩm kinh điển về đề tài lịch sử – chiến tranh – dân tộc, được chấp bút bởi nhà văn người Mỹ Leon Uris. Ra mắt lần đầu vào năm 1958, cuốn tiểu thuyết không chỉ trở thành hiện tượng văn học quốc tế mà còn là một trong những tác phẩm có ảnh hưởng sâu rộng về nhận thức của công chúng đối với cuộc đấu tranh thành lập Nhà nước Israel hiện đại.
Lấy bối cảnh vào những năm sau Thế chiến thứ hai, Exodus – Đường Về Đất Hứa mở ra từ cảng Cyprus, nơi hàng ngàn người Do Thái – những nạn nhân sống sót sau thảm họa diệt chủng Holocaust – đang bị Anh quốc giam giữ trong các trại tập trung vì cố vượt biên đến vùng đất Palestine. Tại đây, nhân vật trung tâm của truyện – Ari Ben Canaan, một cựu sĩ quan người Do Thái làm việc ngầm cho tổ chức Haganah – lên kế hoạch giải cứu hơn 600 trẻ em và người tị nạn, đưa họ lên con tàu mang tên Exodus để vượt biển đến miền đất hứa.
Hành trình của con tàu Exodus không chỉ là một cuộc vượt thoát táo bạo mà còn là biểu tượng cho khát vọng sống mãnh liệt, cho quyền được có một quê hương và cho niềm tin vào tương lai dù quá khứ còn đầy máu và nước mắt. Xuyên suốt cuốn sách, người đọc được đưa qua những mảnh ghép thời gian – từ các trại tập trung của Đức Quốc xã, cuộc khởi nghĩa Warsaw, cho đến các kibbutz ở Palestine – tất cả đều tái hiện đầy chân thực nỗi đau khôn cùng và ý chí bất khuất của dân tộc Do Thái.
Tác phẩm không đơn thuần là một tiểu thuyết lịch sử, mà còn là một bản anh hùng ca về lòng yêu nước, sự hy sinh và lý tưởng tự do. Ari Ben Canaan là hiện thân của một thế hệ chiến binh vừa quả cảm vừa giàu nhân văn, luôn đặt dân tộc lên trên bản thân. Bên cạnh đó là những tuyến nhân vật phụ như Kitty Fremont – một y tá người Mỹ bước đầu đầy nghi hoặc nhưng dần bị thuyết phục bởi lòng quả cảm và lý tưởng sống của người Do Thái, hay Dov Landau – một thiếu niên sống sót từ trại Auschwitz, mang trong mình cả sự phẫn uất lẫn khát khao cống hiến cho tương lai.
Leon Uris viết Exodus với giọng văn mạnh mẽ, xúc động nhưng không bi lụy. Những mô tả chi tiết về lịch sử, những đối thoại đậm tính chính trị và nhân đạo khiến người đọc bị cuốn vào một bức tranh rộng lớn vừa mang tính sử thi vừa rất con người. Mặc dù từng vấp phải tranh cãi do cách nhìn thiên lệch, nhưng không thể phủ nhận cuốn sách đã góp phần làm sáng tỏ một chương đau thương nhưng anh dũng của nhân loại.
Exodus – Đường Về Đất Hứa là một bản tuyên ngôn đầy cảm hứng về quyền được sống, được thuộc về, và được mơ ước. Đó là cuốn sách không chỉ nói về quá khứ của một dân tộc, mà còn chạm tới những khát vọng rất con người trong mỗi chúng ta: tự do, công lý và quê hương.
