Johnny Gấu là tên tiếng Việt thường dùng cho truyện ngắn Johnny Bear của John Steinbeck – một câu chuyện thuộc tuyển tập The Long Valley, xoay quanh một nhân vật kỳ lạ sống ở vùng quê Loma, vừa gây tò mò vừa hé lộ những bí mật đen tối của cộng đồng nhỏ nơi anh ta xuất hiện.
Câu chuyện được kể qua góc nhìn của một người thợ làm trong đội xây dựng đê điều ở Loma. Anh chứng kiến sự xuất hiện của Johnny “Gấu” – một gã đàn ông to xác, dáng vẻ ngờ nghệch nhưng sở hữu khả năng đặc biệt: anh ta có thể bắt chước giọng nói và lời nói của bất kỳ ai đã từng nghe, kể lại y nguyên từng từ, từng ngữ điệu. Khả năng ấy khiến người trong vùng vừa thích thú vừa sợ hãi.
Johnny “Gấu” thường lang thang vào quán rượu địa phương để “biểu diễn”, đổi lại bằng rượu whisky. Đa số khách xem đó là trò giải trí, nhưng không ai lường trước rằng khả năng lặp lại của anh ta có thể phơi bày những điều lẽ ra phải được giấu kín.
Biến cố xảy ra khi Johnny vô tình lặp lại nguyên văn cuộc trò chuyện giữa hai chị em nhà Hawkins – những phụ nữ được dân làng kính trọng vì vẻ đẹp và tư cách. Từ giọng nói Johnny mô phỏng, người kể chuyện và dân làng dần hiểu ra một bí mật đằng sau cái chết tưởng như bình yên của người chị. Hóa ra, đó không phải là sự ra đi nhẹ nhàng, mà là hậu quả của tình cảm tuyệt vọng, bi kịch gia đình và áp lực nội tâm đã được giấu kín khỏi cả cộng đồng.
Chính nhờ khả năng “vô tình” vạch trần sự thật ấy, Johnny trở thành cái gương phản chiếu những điều mà con người cố chôn giấu. Không ai thực sự muốn nghe sự thật từ anh ta, nhưng anh lại khiến họ đối diện với phần tối trong chính cộng đồng mình.
Tác phẩm không đi theo hướng giật gân mà khai thác mảng tối của thị trấn nhỏ: sự tò mò, thói đạo đức giả, nỗi cô đơn và những bí mật bị che đậy. John Steinbeck tạo nên bầu không khí vừa tĩnh lặng vừa căng thẳng, nơi mọi sự bình yên bề ngoài đều che giấu những sóng ngầm bên trong.
Johnny Gấu đặt ra câu hỏi về sự thật và trách nhiệm: con người có thực sự muốn biết sự thật, hay chỉ muốn giữ lấy vẻ ngoài yên ổn? Johnny không hiểu những gì mình nói ra, nhưng chính sự ngây thơ ấy lại khiến anh trở thành nhân vật làm sáng tỏ bản chất thật của người xung quanh.
Tác phẩm mang màu sắc nhân văn pha lẫn sắc thái bi thương đặc trưng của Steinbeck: một câu chuyện nhỏ, bối cảnh nhỏ, nhưng chứa đựng những xúc cảm sâu và những suy ngẫm về đời sống con người, đặc biệt về những điều ta buộc phải giữ kín – hoặc buộc phải đối diện.
