Rượu Trung Quốc của tác giả Lý Tranh Bình, nằm trong bộ Nhân Văn Trung Quốc, là một hành trình văn hóa đầy mê hoặc qua lịch sử, nghệ thuật và tinh thần của thứ đồ uống đã gắn bó với đời sống người Trung Hoa suốt hàng ngàn năm. Cuốn sách không chỉ khảo cứu về nguồn gốc và kỹ thuật nấu rượu, mà còn đi sâu vào vai trò của rượu trong văn học, lễ nghi, và tâm thức dân tộc – nơi mỗi giọt rượu đều thấm đẫm tinh hoa của đất trời và cảm xúc con người.
🇻🇳 Hoàng Sa, Trường Sa là của Việt Nam!
Lý Tranh Bình mở đầu tác phẩm bằng việc truy nguyên cội nguồn của nghề nấu rượu trong huyền thoại và hiện thực. Theo truyền thuyết, người đầu tiên phát minh ra rượu là Du Khang – một nhân vật bán huyền thoại được xem như “thủy tổ của nghề rượu”. Từ những thí nghiệm ngẫu nhiên với ngũ cốc lên men, người xưa đã dần tạo ra những dòng rượu đầu tiên, và theo thời gian, việc chế tác rượu trở thành một nghệ thuật kết hợp giữa kinh nghiệm, khí hậu, địa lý và cảm quan tinh tế. Tác giả cho thấy rằng, rượu ở Trung Quốc không đơn thuần là sản phẩm ẩm thực, mà là biểu tượng của trí tuệ dân gian – nơi thiên nhiên và con người cùng tạo nên hương vị đặc biệt.
Phần giữa của cuốn sách là một bức tranh sống động về các loại rượu truyền thống trên khắp đất nước. Từ rượu Thiệu Hưng nổi tiếng miền Giang Nam, rượu Mao Đài của Quý Châu, đến rượu Phân Tửu, Dương Hòa Đại Khúc hay Lão Bạch Cạn, mỗi loại đều mang đặc trưng riêng về nguyên liệu, quy trình lên men và phong vị vùng miền. Lý Tranh Bình đặc biệt chú trọng đến sự đa dạng này như minh chứng cho tính cởi mở của văn hóa Trung Hoa: dù khác nhau về hương và vị, tất cả đều hướng đến sự hòa hợp giữa con người với thiên nhiên – nguyên tắc cốt lõi của triết lý Á Đông.
Tác phẩm cũng dành một phần đáng kể nói về vai trò của rượu trong đời sống tinh thần. Trong lễ nghi, rượu được xem là vật dâng cúng thiêng liêng, kết nối thế giới con người với thần linh và tổ tiên. Trong đời sống thường nhật, rượu là biểu tượng của giao tình – “vô tửu bất thành lễ” (không rượu thì chẳng thành lễ). Trong thi ca, rượu trở thành nguồn cảm hứng bất tận, là “chất xúc tác của thi nhân”. Tác giả nhắc đến những vần thơ say đắm của Lý Bạch – người được mệnh danh là “thi tiên của men rượu” – hay những dòng suy tư sâu lắng của Tô Thức, Đỗ Phủ, Vương Duy… tất cả cho thấy rượu đã trở thành một phần linh hồn của văn học Trung Hoa.
Lý Tranh Bình cũng đề cập đến ý nghĩa triết học của rượu: đó là biểu tượng của sự phóng khoáng, của tự do tinh thần và khả năng vượt thoát khỏi những ràng buộc thế tục. Trong rượu, người ta tìm thấy sự giải thoát, nhưng cũng nhận ra giới hạn của chính mình – một bài học về tiết độ, về sự quân bình giữa lý trí và cảm xúc. Ở điểm này, cuốn sách không chỉ là một khảo cứu về ẩm thực, mà còn là một suy tưởng về đạo sống và nhân sinh.
Phần cuối của Rượu Trung Quốc hướng đến thời hiện đại, khi nghề nấu rượu truyền thống phải đối diện với quá trình công nghiệp hóa và thay đổi khẩu vị xã hội. Dù nhiều kỹ thuật cổ xưa đã được cải tiến, tác giả vẫn kêu gọi bảo tồn tinh thần “rượu thủ công” – bởi đó là ký ức, là văn hóa, và là mạch nối giữa quá khứ với hiện tại.
Với lối viết uyển chuyển, kết hợp giữa tri thức khảo cổ, lịch sử và văn học, Rượu Trung Quốc mang đến cho người đọc cảm giác như đang cùng nâng chén trong dòng chảy ngàn năm của văn hóa Á Đông. Mỗi trang sách là một men say – không phải men của cồn, mà là men của ký ức, của truyền thống và của tâm hồn con người trước hương vị bất tận của thời gian.
