Truyện Ngắn Anton Pavlovich Chekhov là tuyển tập những tác phẩm tiêu biểu của một trong những bậc thầy vĩ đại nhất của thể loại truyện ngắn trong văn học Nga và thế giới. Chekhov (1860–1904) không chỉ là một bác sĩ, một nhà soạn kịch nổi tiếng mà còn là cây bút đã cách mạng hóa nghệ thuật kể chuyện, đưa truyện ngắn trở thành một hình thức nghệ thuật giàu sức biểu đạt và chiều sâu tư tưởng.
Điểm độc đáo trong truyện ngắn của Chekhov là sự giản dị về cốt truyện nhưng lại vô cùng tinh vi trong khắc họa tâm lý và đời sống. Ông thường chọn những lát cắt rất nhỏ của đời thường – một cuộc gặp gỡ thoáng qua, một buổi trò chuyện, một sự việc tưởng như tầm thường – để từ đó hé mở những bi kịch thầm lặng, những khát khao, nỗi đau và cả sự ngộ nhận của con người.
Một số truyện nổi bật có thể kể đến như Người Trong Bao, Phòng Số 6, Nỗi Buồn, Cái Chết Của Viên Chức, Con Chó Cái Với Một Người Đàn Bà Nhỏ Bé, hay Cánh Buồm Trắng. Mỗi truyện đều ngắn gọn, súc tích nhưng lại để lại dư âm sâu xa, buộc độc giả suy ngẫm về thân phận con người, sự cô đơn, sự bất công của xã hội hay nỗi buồn bất tận trước sự trôi chảy của thời gian.
Với Chekhov, nhân vật không được xây dựng theo kiểu anh hùng hay phản diện rõ rệt mà thường là những con người bình thường, đôi khi nhỏ bé, đôi khi tầm thường, nhưng lại chứa đựng những phức tạp nội tâm khó lường. Ông quan sát họ bằng ánh mắt thấu hiểu, vừa khắc nghiệt vừa nhân hậu, khiến cho tác phẩm của ông vừa mang tính hiện thực vừa giàu tính nhân văn.
Nghệ thuật của Chekhov nằm ở sự tiết chế. Ông không đi sâu vào những cốt truyện phức tạp, cũng không đưa ra kết thúc kịch tính, mà để truyện kết mở, gợi lên nhiều suy tư. Giọng văn của ông trong sáng, ngắn gọn, đôi khi pha chút mỉa mai, châm biếm, nhưng ẩn sau đó luôn là nỗi buồn dịu nhẹ về số phận con người. Chính phong cách này đã ảnh hưởng sâu sắc đến nhiều nhà văn hiện đại sau này, từ Hemingway, Katherine Mansfield đến Raymond Carver.
Đọc Truyện Ngắn Anton Pavlovich Chekhov, người ta như nhìn thấy cả một bức tranh đời sống nước Nga cuối thế kỷ XIX, với sự phân hóa giai cấp, những bất công xã hội và cả sự khủng hoảng tinh thần của con người thời đại ấy. Nhưng vượt lên trên bối cảnh lịch sử, những tác phẩm này vẫn giữ nguyên giá trị bởi chúng chạm đến những vấn đề muôn thuở: tình yêu, nỗi đau, sự hy vọng, và khát vọng sống chân thành.
Tuyển tập bao gồm:
- Anh béo và anh gầy
- Cái chết của một viên chức
- Castanca
- Câu chuyện của phu nhân N.N
- Cây vĩ cầm cho Rothschild
- Dấu chấm than
- Điều thở than
- Định nghĩa tình yêu
- Giận dỗi
- Hỏng việc
- Khóm Phúc bồn tử
- Lão Quản Bi
- Một câu đùa
- Một chuyện đùa
- Một cuộc gặp gỡ
- Người ăn mày
- Người đàn bà có con chó nhỏ
- Nhu nhược
- Trăn và thỏ
- Vị hôn phu
Tuyển tập truyện ngắn của Chekhov là một di sản quý giá, nơi nghệ thuật kể chuyện đạt đến độ tinh luyện, nơi từng chi tiết nhỏ cũng đủ sức gợi mở một thế giới rộng lớn. Với sự giản dị và chân thực, Chekhov đã cho thấy rằng chính trong những điều bình thường nhất, ta lại có thể tìm thấy vẻ đẹp và chiều sâu nhân sinh.
