Goócbachốp – Bạo loạn, sự kiện tháng Tám nhìn từ bên trong là một cuốn hồi ký – chính trị sử hiếm hoi cho phép người đọc bước vào nội tâm của một trong những thời khắc then chốt nhất thế kỷ XX: cuộc chính biến tháng Tám năm 1991 tại Liên Xô. Được viết bởi chính Mikhail Gorbachev – Tổng Bí thư cuối cùng của Đảng Cộng sản Liên Xô – cuốn sách không chỉ là lời kể của một nhân vật trung tâm, mà còn là bản tự sự sâu sắc về sự sụp đổ của một đế chế từng hùng mạnh bậc nhất thế giới.
Trong Gorbachev – Bạo loạn, sự kiện tháng Tám nhìn từ bên trong, tác giả mô tả chi tiết những ngày định mệnh khi phe bảo thủ trong nội bộ Đảng và chính quyền Liên Xô tổ chức cuộc đảo chính nhằm lật đổ ông. Cuộc chính biến ấy – được biết đến với tên gọi “Ủy ban Nhà nước về Tình trạng khẩn cấp” – đã giam lỏng Goócbachốp tại Crimea, cắt đứt mọi liên lạc của ông với thế giới bên ngoài. Tuy nhiên, diễn biến lại đi theo chiều hướng không ngờ: phong trào phản kháng tại Moscow dưới sự lãnh đạo của Boris Yeltsin đã khiến âm mưu đảo chính sụp đổ trong ba ngày, và chính biến thất bại ấy lại trở thành bước ngoặt đẩy nhanh sự tan rã của Liên bang Xô viết.
Bằng giọng văn điềm tĩnh nhưng không kém phần cảm xúc, Gorbachev kể lại những gì ông đã chứng kiến và suy nghĩ trong những giờ phút khủng hoảng. Ông lý giải động cơ của các phe phái, phản ánh sự căng thẳng giữa cải cách và bảo thủ, giữa tự do và quyền lực, giữa lý tưởng cộng sản và thực tế sụp đổ của hệ thống. Cuốn sách đồng thời hé mở những bí mật chính trị, những toan tính hậu trường và cả sự đơn độc của người đứng đầu khi đối mặt với lịch sử.
Điều đáng chú ý là, thay vì đổ lỗi hay biện minh, Gorbachev giữ một thái độ tự vấn và phản tỉnh. Ông thẳng thắn nhìn lại những sai lầm của mình trong tiến trình perestroika (cải tổ) và glasnost (công khai), hai chính sách đã thay đổi cục diện chính trị thế giới nhưng cũng khiến Liên Xô lung lay tận gốc. Từ đó, ông nêu lên những suy ngẫm sâu sắc về quyền lực, đạo đức chính trị và số phận của các dân tộc khi đứng trước ngã rẽ lịch sử.
Gorbachev – Bạo loạn, sự kiện tháng Tám nhìn từ bên trong không chỉ là hồi ký của một nhà lãnh đạo, mà còn là bản chứng nhân sinh động cho sự kết thúc của một thời đại. Qua từng trang sách, người đọc cảm nhận được bi kịch của con người trong guồng xoáy quyền lực và thời cuộc – nơi mà một quyết định có thể thay đổi vận mệnh của cả thế giới. Đây là tác phẩm không thể thiếu cho những ai quan tâm đến lịch sử, chính trị và những bài học về cải cách, lãnh đạo và sự giới hạn của quyền lực con người.
